ANG KATOTOHANAN KUNG BAKIT CHRISTIAN ANG ORIGIN NG VALENTINE'S DAY?

HAPPY VALENTINE'S DAY! Iyan ang temang umaalingawngaw ngayon saanman tayo magpunta. Maging mahirap man o mayaman, tuwing sumasapit ang Pebrero, sabi nga ng iba, “nangangamoy pag-ibig na.” Nagkakalat sa social media ang mga post na nagpapahiwatig na maraming tao na naman ang “pumapag-ibig.”

Mas pinagtutuunan ng pansin ng karamihan ang mga ganitong kaganapan na matagal nang nakaukit sa kultura, lalo na sa puso ng maraming Pilipino, maging sa ibang bansa. Ngunit kakaunti lamang ang naglalaan ng panahon upang pag-isipan ang tunay na kasaysayan ng Araw ng mga Puso.

Saan, kailan, at paano nga ba ito nagsimula? Sino ba si Valentine, at ano ang mayroon sa kanya upang ipangalan sa kanya ang araw na ito? Bakit nga ba tinatawag itong Valentine’s Day? Ano ang espesyal sa kanyang “araw” at higit sa lahat, bakit “Maligayang” Araw ng mga Puso? Bakit kailangang maging masaya tuwing Pebrero 14? Bakit hindi na lang gawin itong araw-araw?

Isa pang mahalagang tanong: bakit ito nagiging isang kontrobersyal na isyu sa ilang relihiyon? May mga nagsasabing hindi dapat ito ipagdiwang ng mga Kristiyano dahil wala naman ito sa Bibliya. Mas nakalulungkot pa, may mga nagsasabing nagmula ito sa paniniwala ng mga pagano—mga taong hindi naniniwala sa Bibliya at sa Diyos ng mga Kristiyano.

Sa artikulong ito, aking sisikaping sagutin ang mga mahahalagang tanong na ito—hindi lang para sa kasiyahan ng mga mausisa, kundi para sa paghahanap ng katotohanan.

Sino si Valentine?

Sa katunayan, wala talaga sa Bibliya, mula Genesis hanggang Pahayag, ang pangalang Valentine. Mas nakilala ang pangalang ito sa labas ng Kasulatan. Dahil dito, ang tanging batayan natin upang makilala kung sino si Valentine ay hindi ang Bibliya, kundi ang mga tala ng kasaysayan.

May iba't ibang taong nagngangalang Valentine na naitala sa kasaysayan ng Simbahan, na kinilala dahil sa kanilang pagpapakasakit para sa pananampalatayang Kristiyano. Upang matukoy kung aling Valentine ang pinagmulan ng okasyong ito, kailangang hanapin natin ang isa na may kaugnayan sa pag-ibig—partikular na isang taong nagbuwis ng buhay para sa romantikong pag-ibig at may koneksyon sa petsang Pebrero 14. 

Ang tala ng Kasaysayan na makakatulong sa atin upang mahanap ang kaugnayan ng pangalang Valentine, na nauugnay sa romatikong pag-ibig at petsa na February 14 ay walang iba kundi sa listahan ng names ng mga Christians na pinatay o naging martir alang-alang sa kanilang magagandang halimbawa na naging modelo para sa pamumuhay ng mga Christians at paninindigan sa pananampalataya. Ang listahan na ito ay tinatawag na Martyrologium Romanum o Roman Martyrology.

Ang Martyrologium Romanum ay unang inilathala noong 1583 sa ilalim ng awtoridad ni Pope Gregory XIII. Ang edisyong ito ay bahagi ng mas malawak na pagsisikap na baguhin ang Julian Calendar at likhain ang Gregorian Calendar noong 1582. Simula ng unang paglalathala nito, dumaan na ito sa ilang rebisyon, kabilang ang mahahalagang pagbabago noong 1584, 1630, 1748, at pinakahuli noong 2001.[1]

Narito ang mababasa natin sa edisyon ng Roman Martyrology noong 1961 para sa February 14 na may kaugnayan sa dalawang tao na nagngangalang Valentine:

"At Rome, on the Via Flaminia, the birthday of St. Valentine, Priest and Martyr, who, after many wondrous works of healing and teaching, was scourged with rods and beheaded under Claudius Caesar.

At Terni, St. Valentine, Bishop and Martyr, who, after lengthy ill-treatment was imprisoned; and since he could not be overcome, he was brought out of his prison in the silence of midnight and beheaded, at the command of Placidus, prefect of the city." (The Roman Martyrology, February 14th) [2]

Para sa karagdagang detalye ganito naman ang sinasabi ng Encyclopedia Brittanica tungkol sa sanhi ng kanilang kamatayan:

"Although there were several Christian martyrs named Valentine, the day may have taken its name from a priest who was martyred about 270 CE by the emperor Claudius II Gothicus. According to legend, the priest signed a letter “from your Valentine” to his jailer’s daughter, whom he had befriended and, by some accounts, healed from blindness. Other accounts hold that it was St. Valentine of Terni, a bishop, for whom the holiday was named, though it is possible the two saints were actually one person. Another common legend states that St. Valentine defied the emperor’s orders and secretly married couples to spare their husbands from war. It is for this reason that his feast day is associated with love." [3]

Ayon sa tala ng kasaysayan, may dalawang taong nagngangalang Valentine na parehong naging martir ng pananampalataya noong 270 AD. Pareho rin ang petsa ng kanilang kamatayan, at parehong pinugutan ng ulo noong Pebrero 14.

Dahil sa kanilang pagkakatulad, binanggit din ng Britannica na maaaring ang dalawang Valentine na ito—na parehong namatay noong Pebrero 14, 270 AD—ay iisang tao lamang. Bukod dito, pareho rin ang sanhi ng kanilang kamatayan: pinugutan sila ng ulo.

Ang pinakamahalagang impormasyon na makakatulong sa ating pagsusuri ay ang dahilan ng pagkabilanggo at pagbitay kay Valentine sa Roma—na may kaugnayan sa pag-ibig. Ayon sa tala ng Roman Martyrology na nabanggit kanina, kung iisang tao lamang ang tinutukoy na Valentine, ganito ang maaaring magtugma ang dalawang kuwento mula sa Roman Martyrology:

Ayon sa isang salaysay, ipinagbawal ni Emperador Claudius II ng Roma ang pag-aasawa dahil maraming kabataang lalaki ang umiiwas sa sapilitang pagsali sa hukbo sa pamamagitan ng pagpapakasal (sapagkat tanging mga walang asawa lamang ang maaaring maglingkod sa hukbo). Isang paring Kristiyano na nagngangalang Valentine ang nahuli habang palihim na nagsasagawa ng kasal at hinatulan ng kamatayan. Habang naghihintay ng kanyang pagbitay, dinadalaw siya ng mga magkasintahan na may dalang liham na nagpapatunay na mas mahalaga ang pag-ibig kaysa digmaan. Iniisip ng ilan na ang mga liham na ito ang pinakaunang "Valentine."

Habang nasa bilangguan, umibig siya sa anak ng tagapagbilanggo at nagpapadala ng mga liham na may lagdang "Mula sa iyong Valentine." Sa huli, siya ay pinugutan ng ulo at inilibing sa Via Flaminia. Pinatay si Valentinus noong Pebrero 14, taong 270 AD. Ayon sa ulat, ipinagpatayo ni Papa Julius I ng isang basilika sa kanyang libingan.Noong AD 469, idineklara ni Pope Gelasius ang February14 bilang isang araw na parangal kay Valentine o Valentinus, kapalit ng pagdiriwang para sa paganong diyos na si Lupercus. Tinutuwid din niya ang ilang paganong pagdiriwang ng pag-ibig upang higitan ng pananampalatayang Kristiyano. Halimbawa, sa ritwal ng Juno Februata, sa halip na bunutin ang pangalan ng mga dalaga mula sa kahon, parehong mga binata at dalaga ang pumipili ng pangalan ng isang martir na santo.

Noon lamang panahon ng Renaissance noong ika-14 na siglo muling naging pagdiriwang ng pag-ibig at buhay ang mga kaugalian, sa halip na pananampalataya at kamatayan. Unti-unting kumawala ang mga tao sa ilang limitasyong ipinataw ng Simbahan at nagsimulang yakapin ang maka-sanlibutang pananaw sa kalikasan, lipunan, at indibidwalidad. Parami nang paraming makata at manunulat ang nag-uugnay sa pagsisimula ng tagsibol sa pag-ibig, pagnanasa, at paglikha ng bagong buhay.

Conclusion:

Batay sa mga naitalang kasaysayan, hindi totoo na mula sa paganismo ang pinagmulan ng Araw ng mga Puso, na pormal ding tinatawag na Saint Valentine’s Day o Feast of Saint Valentine. Ayon sa church history, ang pangalang Valentine ay iniuugnay sa mga tapat na martir na Kristiyano na nag-alay ng kanilang buhay para sa pananampalataya kay Cristo—hindi sa anumang paganong diyos-diyosan.

Ang madalas na pag-uugnay nito sa Lupercalia Festival ng mga pagano ay wala ring katotohanan. Ayon sa kasaysayan, noong AD 469, idineklara ni Papa Gelasius ang Pebrero 14 bilang araw ng parangal kay Valentine o Valentinus, kapalit ng pagdiriwang para sa paganong diyos na si Lupercus. Maliwanag na ang Valentine’s Day ay ipinalit sa pistang pagano na Lupercalia—hindi ito pagpapatuloy ng nasabing paganong selebrasyon.

Dapat bang ipagdiwang ito ng mga Christians? Hindi naman cumpolsary na ipqagdiwang ito ng mga Christians at hindi din makakasama kung hindi ito ipagdiwang at ituring lamang na isasng ordinarong araw. Kung ikaw ay isang Christian na tinuruan ng Panginoong Jesus na ibigin mo ang iyong kapwa ay mas maganda na gawin mo ito araw-araw hindi lang tuwing February 14. Kung ikaw ay isang Christian at gusto mo magdiwang ng Valentines day upang maglaan ng special na araw sa iyong nga mahal sa buhay tulad ng pagbibigay ng bulaklak or regalo na nababagay sa okasyong ito ay hindi ka naman nagkakasala sa Panginoon. Ayon nga sa payo ni apostol Pablo:

"May mga taong naniniwala na mas mahalaga ang isang araw kaysa sa ibang mga araw. May tao namang pare-pareho lang para sa kanya ang lahat ng araw. Ang bawat tao ang bahalang magpasya para sa kanyang sarili tungkol sa bagay na iyan." Roma 14:5

References:

[1]https://en.wikipedia.org/wiki/Roman_Martyrology

[2] https://www.newliturgicalmovement.org/2010/02/st-valentine.html

[3] https://www.britannica.com/topic/Valentines-Day