“Sapagka't hindi pumapasok sa kaniyang puso, kundi sa kaniyang tiyan, at lumalabas sa dakong daanan ng dumi? Sa salitang ito'y nililinis niya ang lahat ng pagkain.” (Marcos 7:19)
CHALLENGE NG MGA SABADISTA:
1.) Seventh-Day Adventist Bible Commentary:
"15. Walang nanggagaling sa labas. Kadalasan, hindi nauunawaan ng mga nagkokomentaryo ang kahulugan ng mga talata 15–23 sa pamamagitan ng pag-uugnay nito sa isyu ng malinis at di-malinis na pagkaing karne na tinukoy sa Lev. 11. Ang konteksto ay malinaw na nagpapakita na hindi kinukuwestiyon ni Jesus ang anumang utos mula sa Lumang Tipan. Sa halip, tinutuligsa Niya ang bisa ng mga oral tradition (tingnan sa Markos 7:3), at partikular dito ang tradisyon na nagsasabing ang pagkain gamit ang kamay na hindi tamang nahugasan (sa seremonyal na pananaw) ay nagiging sanhi ng karumihan (tingnan sa v. 2)."(akin ang pagsasalin) [1]
2.) Seventh-Day Adventist's Andrews Study Bible:
"Ang tinutuligsa ni Jesus ay ang paniniwala na ang pagsunod lamang ng mga maka-Diyos na Hudyo sa mga kautusang ritwal tungkol sa kalinisan ay magdudulot ng moral na kalinisan. Sa kabaligtaran, walang pagkain na, sa sarili nito, ay maaaring dumungis sa pagkatao ng isang tao. Ang talagang nagpaparumi nang moral ay ang masasamang kaisipan (na isinasakatuparan sa panlabas na gawa), na nagmumula sa kalooban ng isang tao."(akin ang pagsasalin) [2]
3.) Seventh-Day Adventist 28 Fundamental Beliefs book:
"Ang pahayag ni Marcos na si Jesus ay "idinideklarang malinis ang lahat ng pagkain" (Marcos 7:19, RSV) ay hindi nangangahulugang pinawalang-bisa Niya ang pagkakaiba ng malinis at di-malinis na pagkain. Ang talakayan sa pagitan ni Jesus at ng mga Pariseo at eskriba ay walang kinalaman sa uri ng pagkain kundi sa paraan ng pagkain ng mga alagad. Ang isyu ay kung kinakailangan ba ang ritwal na paghuhugas ng kamay bago kumain (Marcos 7:2-5). Sa diwa, sinabi ni Jesus na ang nagpaparumi sa tao ay hindi ang pagkain na kinain nang hindi naghuhugas ng kamay kundi ang masasamang bagay na nagmumula sa puso (Marcos 7:20-23), sapagkat ang pagkain ay "hindi pumapasok sa puso kundi sa tiyan, at inilalabas." Kaya’t idineklara ni Jesus na ang lahat ng pagkain na kinain nang hindi naghuhugas ng kamay ay "malinis" (Marcos 7:19). Ang salitang Griyego para sa "pagkain" (bromata) na ginamit dito ay pangkalahatang termino para sa pagkain na tumutukoy sa lahat ng uri ng pagkain para sa konsumo ng tao; hindi ito eksklusibong tumutukoy sa pagkaing karne." (akin ang pagsasalin) [3]
4.) Seventh-Day Adventist's The Clear Word Bible:
Mark 7:8-20 (The Clear Word)
"Sinabi Niya sa kanila, 'Ibig ninyong sabihin ay hindi ninyo nauunawaan ang sinabi ko sa mga tao? Hindi ba ninyo nakikita na anuman ang pumapasok sa tao mula sa labas, tulad ng dumi mula sa hindi paghuhugas ng kamay, ay hindi makapagpaparumi sa kanya sa moral na paraan? Hindi nito naaapektuhan ang kanyang relasyon sa Diyos, sapagkat ito’y pumapasok lamang sa tiyan, dumaraan sa bituka, at pagkatapos ay inilalabas ng katawan. Ang mga bagay na nagmumula sa puso at lumalabas sa bibig ang tunay na nakakaapekto sa moralidad ng tao.'"(akin ang pagsasalin) [4]
SAGOT:
Ang Mark 7:18-20 ay isa sa mga talatang madalas na hindi nauunawaan ng mga Sabadista, na binabalewala ang simpleng mensaheng ipinaabot ni Jesus sa mga Kristiyano na nabubuhay sa ilalim ng Bagong Tipan. Ang simpleng mensaheng ito ay inihayag sa maikli ngunit pinukaw ng Espiritu na paliwanag ni Mark sa Mark 7:19: "Sa ganito’y idineklara Niya na malinis ang lahat ng pagkain." Gayunpaman, ang mga tagapagtanggol ng Sabadista ay mabilis na iniiwas ang atensyon mula sa mahalagang paliwanag ni Mark at binabaling ang focus sa kanilang sinasabing konteksto ng Markos 7. Iginiit nila na ang kontekstong ito ay malinaw na nagpapakita na hindi kinukuwestiyon ni Jesus ang mga kautusan tungkol sa pagkain sa Lumang Tipan (Lev. 11 at Deut. 14), kundi tinututulan lamang niya ang bisa ng oral tradition o sali't-saling kasabihan na nagsasabing kinakailangan ang ritwal na paghuhugas ng kamay bago kumain.
Ang Susi sa Tamang Pagpapakahulugan
Upang maiwasang malinlang ng mga Sabadista, na iniiwas ang pansin mula sa pahayag na "Sa ganito’y idineklara Niya na malinis ang lahat ng pagkain" patungo sa kanilang maling pagpapakahulugan na si Jesus ay hindi kinukuwestiyon ang mga utos ng Lumang Tipan kundi tinututulan lamang ang bisa ng sali't-saling sabi tungkol sa pagkain na nadudungisan dahil sa hindi paghuhugas ng kamay, mahalagang maunawaan muna ang tunay na kahulugan ng "Sa ganito’y idineklara Niya na malinis ang lahat ng pagkain." Kapag nagtagumpay silang hikayatin kang tanggapin ang kanilang maling interpretasyon, madalas nauuwi ang talakayan sa isyu ng pagkain ng tinapay nang hindi naghuhugas ng kamay, sa halip na sa "Sa ganito’y idineklara Niya na malinis ang lahat ng pagkain." Bilang resulta, nagiging nangingibabaw ang kanilang interpretasyon kaysa sa tamang konklusyon mula sa Biblia samantalang napakalayo na iugnay ang "pagkain ng tinapay" at "nilinis niya ang lahat ng pagkain." Kapag sinabi kasing "nilinis Niya ang lahat ng pagkain," hindi lamang tinapay ang nililinis kundi pati na rin ang "lahat ng pagkain." Ibig sabihin, may iba pang kasama sa nilinis, hindi limitado sa tinapay lamang. Nais ko ring ipunto na ang nilinis ayon sa deklarasyon ni Jesus sa talata 19 ay hindi ang "kamay na hindi nahugasan," kundi ang lahat ng pagkain!
Ang pangungusap na "Sa salitang ito'y nililinis niya ang lahat ng pagkain" ay isang konklusyon na ginawa ng may-akda ng Ebanghelyo na si Mark batay sa kanyang pagkaunawa sa mga turo ni Jesus sa Kanyang mga alagad pagkatapos ng pagtatalo ni Jesus sa mga Pariseo tungkol sa kung ano ang talagang nagpaparumi sa tao. Ito ay sinusuportahan ng Seventh-Day Adventist Bible Commentary:
"Gayunpaman, malinaw sa Griyego na hindi ito mga salita ni Cristo, kundi mga salita ni Marcos, at ito ay kanyang komento sa ibig sabihin ni Cristo." (akin ang pagsasalin) [5]
Kaya't walang duda na ito ang tumpak na interpretasyon ni Mark, na ginabayan ng Banal na Espiritu, tungkol sa mga salita ni Jesus nang isulat Niya ang konklusyong ito. Ngayon, ang tanong natin ay: mula sa anong pahayag ni Jesus kinuha ni Marcos ang konklusyong ito? Mayroon tayong tatlong posibleng kandidato na dapat isaalang-alang:
1.) Mula sa pagtatalo ni Jesus sa mga Pariseo tungkol sa pagkain ng tinapay na hindi naghuhugas ng kamay? (Marcos 7:1-13)
2.) Mula sa mga tao na nakikinig kay Jesus habang nagtuturo tungkol sa kung ano talaga ang nagpaparumi sa tao? (Marcos 7:14-15)
3.) Mula sa Kanyang mga alagad sa isang pribadong bahay, na nililinaw ang mga itinuro Niya sa mga tao? (Marcos 7:14-18)
Ang konteksto o ang pinakamalapit na pinagmulan ng konklusyon na "Sa ganito'y idineklara Niya na malinis ang lahat ng pagkain" ay hindi mula sa pagtatalo ni Jesus sa mga Pariseo tungkol sa pagkain ng tinapay na hindi naghuhugas ng kamay (Marcos 7:1-13), kundi mula sa pakikipag-usap ni Jesus sa Kanyang mga alagad sa isang pribadong bahay, kung saan nilinaw Niya ang mga itinuro Niya sa mga tao (Marcos 7:17-19). Ang Marcos 7:1–23 ay nakatuon sa isyu ng kalinisan. Ginamit ni Jesus ang partikular na isyu ng pagkain ng tinapay na hindi naghuhugas ng kamay upang ituro kung ano ang talagang nagpaparumi sa tao, unang tinutukoy ang mga Pariseo, pagkatapos ang mga tao, at sa wakas, ang Kanyang mga alagad.
Kaya't makikita natin na ginagamit ng mga Sabadista ang panlilinlang upang iwasan ang mas malawak na isyu na lampas pa sa pagkain ng tinapay na may hindi nahugasan o nadungisang kamay. Ang pagkain ng tinapay na may hindi naghuhugas ng kamay ay hindi tumutugma sa konklusyon na "Sa ganito'y idineklara Niya na malinis ang lahat ng pagkain," dahil ang isyu ng hindi paghuhugas ng kamay ay tumutukoy sa panlabas na kalinisan bago pa man pumasok ang tinapay sa katawan ng tao. Ang agarang konteksto ng "Sa ganito'y idineklara Niya na malinis ang lahat ng pagkain" ay tumutukoy sa anumang mga bagay na pumapasok sa katawan o tiyan, hindi sa mga panlabas na bagay tulad ng hindi paghuhugas ng kamay.
Balikan natin ang pinakamalapit na konteksto ng Mark 7:19 na matatagpuan sa mga talatang 14-18:
“At muling pinalapit niya sa kaniya ang karamihan, at sinabi sa kanila, Pakinggan ninyong lahat ako, at inyong unawain: Walang anomang nasa labas ng katawan ng tao, na pagpasok sa kaniya ay makakahawa sa kaniya; datapuwa't ang mga bagay na nagsisilabas sa tao yaon ang nangakakahawa sa tao. Kung ang sinoman ay may pakinig na ipakikinig ay makinig. At nang pumasok siya sa bahay na mula sa karamihan, ay itinanong sa kaniya ng kaniyang mga alagad ang talinghaga. At sinabi niya sa kanila, Kayo baga naman ay wala ring pagiisip? Hindi pa baga ninyo nalalaman, na anomang nasa labas na pumapasok sa tao, ay hindi nakakahawa sa kaniya;” (Mrk 7:14-18)
Ayon sa Basics of Biblical Greek Grammar, ang Griyegong salita para sa "wala" sa talata 15 ay oudeis, na nangangahulugang "walang isa, wala, wala ni isa." Ipinapahiwatig nito na wala ni isang bagay na pumapasok sa tiyan ng isang tao, maging malinis o di-malinis na pagkain o mga kamay na nahugasan o hindi nahugasan, ang makapagpaparumi sa kanya. Pinalawak ni Jesus ang Kanyang paliwanag tungkol sa ritwal na kalinisan, mula sa isyu ng panlabas na karumihan—tulad ng hindi paghuhugas ng kamay bago kumain ng tinapay, na tinalakay Niya sa mga Pariseo—patungo sa mas malawak na isyu ng panloob na karumihan. Inulit Niya ang puntong ito sa talata 18, kung saan, sa ilalim ng inspirasyon ng Banal na Espiritu, gumamit Siya ng ibang mga salita upang bigyang-diin ang parehong punto na ginawa sa talata 15: wala ni isang bagay na pumapasok sa tiyan ng isang tao ang makapagpaparumi sa kanya, anuman kung malinis o di-malinis ang pagkain o kung ito ay galing sa mga kamay na nahugasan o hindi nahugasan. Balikan natin ang talata 18:
“At sinabi niya sa kanila, Kayo baga naman ay wala ring pagiisip? Hindi pa baga ninyo nalalaman, na anomang nasa labas na pumapasok sa tao, ay hindi nakakahawa sa kaniya;” (Mark 7:18)
Kaya’t makikita natin na ang pinakamalapit na konteksto ng "Sa ganito’y idineklara Niya na malinis ang lahat ng pagkain" (v. 19) ay matatagpuan sa Marcos 7:14-18, at hindi sa pagtatalo ni Jesus sa mga Pariseo tungkol sa hindi paghuhugas ng kamay ng Kanyang mga alagad bago kumain ng tinapay. Kung ipipilit ng mga Sabadista na ang talakayang ito ay tungkol sa tinapay, na itinuturing nang malinis na pagkain ng mga Hudyo, ay hindi na kailangan ang pangungusap ni Mark na isang paliwanag tungkol sa interpretasyon ni Jesus sa mga salita Niya sa talata 17 at 18, dahil ito ay magiging parang sinasabi, "Sa ganito’y idineklara Niya na malinis ang lahat ng malilinis na pagkain!" Ang tinapay ay itinuturing nang malinis ng mga Hudyo, kaya't bakit kailangang ideklara pa ulit ni Cristo na ito ay nilinis na?
Kaya't ang mga pagkain na idineklara ni Jesus na malinis ay yaong itinuturing ng mga Hudyo noong panahong iyon ayon sa mga kautusan ng malinis at di-malinis na pagkain na nakasulat sa Kautusan ni Moises sa Lumang Tipan na nakasulat sa Levitico 11 at Deuteronomio 14, at wala nang iba! Mali ang mga Sabadista sa kanilang conclusion na ang isyu dito ay tungkol sa pagkain ng tinapay ng mga alagad ni Jesus nang hindi naghuhugas ng kamay. Hindi ba nila nauunawaan na ang tinapay na kinakain ng mga Hudyo ay itinuturing nang malinis? Kung malinis na ang tinapay, bakit kailangang ideklara pa ito ni Jesus na malinis? Kung ipipilit ng mga Sabadista na kailangang ideklara ni Jesus na malinis ang tinapay dahil kinakain ito ng Kanyang mga alagad nang hindi naghuhugas ng kamay, hindi pa rin ito tumutugma sa konklusyon na "Sa ganito'y idineklara Niya na malinis ang lahat ng pagkain," na hindi tumutukoy lamang sa tinapay na kinain ng mga alagad ni Jesus sa insidenteng iyon. Ang orihinal na Griyegong parirala na καθαρίζων πάντα τὰ βρώματα (katharizon panta ta bromata) ay literal na nangangahulugang "(Sa ganito'y idineklara) malinis ang lahat ng pagkain."
Dapat tandaan ng mga Sabadista na ang konklusyong ito ay hindi tumutukoy lamang sa tinapay kundi sa lahat ng uri ng pagkain, ayon sa paggamit ng plural na anyo sa Griyego. Ang Griyegong salita para sa pagkain ay bromata, na ayon sa sariling depinisyon ng mga Sabadista ay, "hindi tumutukoy lamang sa mga pagkaing karne" kundi tumutukoy "sa lahat ng uri ng pagkain para sa konsumo ng tao."
"Ang Griyegong salita para sa 'pagkain' (bromata) na ginamit dito ay isang pangkalahatang termino para sa pagkain na tumutukoy sa lahat ng uri ng pagkain o konsumo ng tao; hindi ito tumutukoy lamang sa mga pagkaing karne."(akin ang pagsasalin) [6]
Maliwanag kung gayon na ayon sa mga Sabadista mismo, ang bromata ay hindi lamang tumutukoy sa tinapay kundi pati na rin sa mga pagkaing karne! Dagdag pa rito, ang mga nakinig sa makabagong turo ni Jesus, na kalaunan ay nilinaw Niya nang pribado sa Kanyang mga alagad, ay pamilyar na sa konsepto ng karumihan dulot ng mga kinakain ng tao. Bilang mga Hudyo, agad nilang aalala ang mga kautusan ni Moises na nagtatakda kung anong pagkain ang malinis at di-malinis sa Levitico 11 at Deuteronomio 14. Ito lamang ang mga talata sa Torah na malinaw na nag-uutos kung anong mga pagkain ang nagdudulot ng karumihan sa mga Hudyo kapag kinakain. Madali itong maaalala ng lahat ng mga Hudyo dahil ito ay ibinigay sa kanila ilang daang taon na ang nakalipas, nagsimula sa Bundok ng Sinai, at isinulat ni Moises sa Aklat ng Kautusan.
Sa kabaligtaran, ang tradisyon ng mga Pariseo tungkol sa paghuhugas ng kamay bago kumain ay hindi nagmula sa mga kautusan ni Moises sa Lumang Tipan kundi sa kanilang mga sali't-sabing mga tradisyon lamang. Tinawag ni Jesus itong tradisyon ng mga Pariseo (ang paghuhugas ng kamay bago kumain ng malilinis na pagkain), at binigyang-diin Niya ito upang pagalitan sila sa pagpapawalang-bisa ng mga utos ng Diyos sa pamamagitan ng kanilang mga tradisyong gawa ng tao.
“At nakisama sa kanila ang mga Fariseo, at ilan sa mga eskriba, na nagsipanggaling sa Jerusalem, At kanilang nangakita ang ilan sa kaniyang mga alagad na nagsisikain ng kanilang tinapay ng mga kamay na marurumi, sa makatuwid baga'y mga kamay na hindi hinugasan. . . “At siya'y tinanong ng mga Fariseo at ng mga eskriba, Bakit ang iyong mga alagad ay hindi nagsisilakad ng ayon sa sali't-saling sabi ng matatanda, kundi nagsisikain sila ng kanilang tinapay ng mga kamay na karumaldumal? At sinabi niya sa kanila, Mabuti ang pagkahula ni Isaias tungkol sa inyong mga mapagpaimbabaw, ayon sa nasusulat, Ang bayang ito'y iginagalang ako ng kaniyang mga labi, Datapuwa't ang kanilang puso ay malayo sa akin. Datapuwa't walang kabuluhan ang pagsamba nila sa akin, Na nagtuturo ng kanilang pinakaaral ng mga utos ng mga tao. Nilisan ninyo ang utos ng Dios, at inyong pinanghahawakan ang sali't-saling sabi ng mga tao.” (Mrk 7:1-2, 5-8)
Ito ang naging tugon ni Jesus sa tradisyon ng mga Pariseo na may mga alituntuning gawa ng tao. Pinagalitan Niya sila sa pamamagitan ng pagsipi sa propetang Isaias, inilantad ang kanilang pagpapaimbabaw, at dito nagtapos ang kanilang pagtatalo. Pagkatapos nito, nagturo si Jesus sa mga tao na nakasaksi sa Kanyang pagtutok sa mga relihiyosong lider. Sa pagtuturong ito, hindi Niya pinagalitan ang mga tao, kundi ipinaliwanag Niya kung ano talaga ang nagpaparumi sa tao. Hindi Niya binanggit ang mga tradisyon ng tao sa pagkakataong ito, ngunit nilinaw ni Jesus sa Kanyang mga tagapakinig ang kanilang pagkakakilanlan sa Kautusan ni Moises sa Levitico 11 at Deuteronomio 14, na tumutukoy sa mga di-malinis na hayop. Ayon sa kautusan na ito, kapag ang isang Hudyo ay kumain ng ganitong hayop at pumasok ito sa kanyang bibig at umabot sa kanyang tiyan, ito ay magpaparumi sa kanya.
“Huwag kayong magpakarumal sa anomang umuusad, o huwag kayong magpakalinis man sa mga iyan, na anopa't huwag kayong mangahawa riyan, Sapagka't ako ang Panginoon ninyong Dios: magpakabanal nga kayo at kayo'y maging mga banal; sapagka't ako'y banal: ni huwag kayong magpakahawa sa anomang umuusad na gumagalaw sa ibabaw ng lupa.” (Lev 11:43-44)
Pansinang mabuti ang mga salitang "huwag kayong mangahawa riyan" at "huwag kayong magpakahawa" at ihambing ito sa pahayag ni Jesus sa Marcos 7:15 at 18:
“Walang anomang nasa labas ng katawan ng tao, na pagpasok sa kaniya ay makakahawa sa kaniya; datapuwa't ang mga bagay na nagsisilabas sa tao yaon ang nangakakahawa sa tao.” (Mrk 7:15)
“At sinabi niya sa kanila, Kayo baga naman ay wala ring pagiisip? Hindi pa baga ninyo nalalaman, na anomang nasa labas na pumapasok sa tao, ay hindi nakakahawa sa kaniya;” (Mrk 7:18)
Samakatuwid, ang mga salita ni Jesus sa Marcos 7:15 at 18 ay tumutukoy sa Levitico 11, at ito ang dahilan kung bakit labis na nagulat ang mga nakinig sa makabagong turo ni Jesus. Tunay ngang naunawaan nila ang Kanyang ibig sabihin, kaya't maging ang mga alagad Niya ay lumapit sa Kanya nang pribado tungkol dito. Inaasahan ko na maraming mga Sabadista na magbabasa nito ay magugulat din sa unang pagkakataon!
Ang dalawang saksi ni Mark: Ang Pangitain ni Pedro sa Gawa 10 at ang Doktrina ng Bagong Tipan
Isa pang matibay na ebidensya na ang malilinis na pagkain sa Marcos 7:19 ay hindi tumutukoy sa pagkain ng tinapay na walang paghuhugas ng kamay kundi sa mga hayop na itinuturing na di-malinis sa Levitico 11 at Deuteronomio 14 ay ang patotoo ng dalawang mahalagang saksi sa konklusyon ni Marcos: ang Apostol Pedro at ang doktrinal ng Bagong Tipan. Sumasang-ayon ang mga Ama ng Maagang Iglesia na si Marcos ay kasamahan ni Pedro. Nang isulat ni Marcos ang kanyang ebanghelyo, ikino-kuwento sa kanya ni Pedro ang mga pangyayaring nasaksihan niya at ang mga turo na narinig niya tungkol kay Jesus. Ayon sa The Apostolic Fathers, Vol. II ng Loeb Classical Library, sa pahina 103, itinatala na noong 140 AD, iniulat ni Papias ng Hierapolis, Asia Minor, ang mga sumusunod:
"At ito ang sinabi ng matandang guro, 'Nang si Marcos ay maging tagapagsalinwika [O: tagasalin] ni Pedro, isinulat niya nang tumpak ang lahat ng naaalala niya tungkol sa mga salita at gawa ng Panginoon—ngunit hindi ayon sa pagkakasunod-sunod. Sapagkat hindi niya narinig ang Panginoon o sinamahan Siya; ngunit kalaunan, tulad ng aking sinabi, sinamahan niya si Pedro, na ang mga turo ay inaangkop ayon sa mga pangangailangan ng pagkakataon, hindi iniiayos, kumbaga, bilang isang maayos na komposisyon ng mga sinabi ng Panginoon." (akin ang pagsasalin) [7]
Kaya't ang pahayag na, "Sa ganito'y idineklara Niya ang lahat ng pagkain na malinis," sa Marcos 7:19 ay pangunahing nagmula kay Pedro, na ipinasa ito kay Marcos. Ito ay isang malinaw na ebidensya na kung tatanungin, si Pedro mismo, batay sa kanyang pag-unawa at pagkakita na detalyado sa Mga Gawa 10:9-16, ay tumutukoy sa pagkain ng mga hayop na nilinis na at hindi sa mga tao, na tinatanggihan ng mga Sabadista! Kung ang talatang ito ay tumutukoy lamang sa mga malinis at di-malinis na hayop, bakit nga ba ayon sa ininterpretasyon ni Pedro ito ay tumutukoy sa mga tao nang kausapin niya si Cornelio sa talatang 28? Sa pangitain ni Pedro, hindi sinabi ng Diyos, "Ginawa kong malinis ang mga Hentil; huwag silang tawaging karaniwan." Sa halip, ganito ang sinasabi ng Mga Gawa 10:28:
“At sinabi niya sa kanila, Nalalaman ninyo na hindi matuwid sa isang taong Judio na makisama lumapit sa isang taga ibang bansa; at gayon ma'y ipinakilala sa akin ng Dios, na sinomang tao'y huwag kong tawaging marumi o karumaldumal:” (Act 10:28)
Naunawaan ni Pedro ang mga kahihinatnan ng pagtanggal sa kautusan tungkol sa mga itinuturing na karumaldumal na pagkain. Ipinapakita nito na hindi lamang tinanggal ng Diyos ang seremonyal na pagkakahati sa pagitan ng malinis at di-malinis na mga hayop na binanggit sa Levitico 11 at Deuteronomio 14, kundi pinahintulutan na rin ang pakikisalamuha sa mga Hentil. Marahil hindi alam ng mga Sabadista na kailanman ay hindi itinuro sa Kautusan ni Moises na ang mga Hentil ay "di-malinis" o "karumaldumal." Ito ay isang katotohanang hindi binanggit saanman sa Torah. Kaya't ang nilinis ng Diyos sa Gawa 10 ay hindi ang mga Hentil—na kailanman ay hindi itinuring na "karumaldumal" ayon sa Kautusan—kundi ang mga hayop na itinuturing na karumaldumal, tulad ng baboy, ayon sa Levitico 11 at Deuteronomio 14!
Ganito ang paliwanag ng Word Studies in the New Testament kung bakit maling isipin ng mga Sabadista na mga taong Hentil ang karumaldumal na nilinis ng Diyos at hindi ang karumaldumal na mga hayop sa Levitico 11 at Deuteronomio 14:
"Ang mga Hudyo ay nag-aangkin na ang pagbabawal na ito ay nakabatay sa kautusan ni Moises, ngunit walang tuwirang utos sa kautusan ni Moises na nagbabawal sa mga Hudyo na makisama sa mga tao mula sa ibang mga bansa. Subalit ang pahayag ni Pedro ay pangkalahatan, tumutukoy sa karaniwang kaugalian ng mga Hudyo na ihiwalay ang kanilang sarili sa pang-araw-araw na buhay mula sa mga di-tuli." [8]
Ang paggamit ni Pedro ng salitang "hindi matuwid" sa Gawa 10:28 ay hindi mula sa Griyegong "nomos," na tumutukoy sa kautusan ni Moises. Sa halip, ginamit niya ang salitang "athemitos," na nangangahulugang "paglabag sa tradisyon o karaniwang pagkilala sa kung ano ang nararapat o angkop." [9]
Kaya't walang anumang regulasyon sa Lumang Tipan na nagbabawal ng pakikisalamuha sa mga Hentil; subalit, ipinakilala ng mga Jewish Rabbi ang ganitong mga alituntunin at ginawa itong sapilitan sa pamamagitan ng kaugalian. Kung gayon, ang mga Hentil ay hindi talaga itinuring na "karumaldumal" ng Diyos, kaya't hindi sila dapat ituring na ganoon. Ang mga rabbi ng mga Hudyo ang gumawa ng ganitong tuntunin, na kalaunan ay tinanggap at, sa kasamaang-palad, pinaniwalaan ng mga Sabadista.
Kung ang mga Hentil ay hindi itinuturing na karumaldumal ng Diyos, ano kung gayon ang tinutukoy na "karumaldumal" sa Gawa 10:15 nang sabihin ng Diyos, "Ang nilinis ng Diyos ay huwag mong ituring na marumi"? Malinaw ang Diyos sa Kanyang mga salita sa Levitico 11 at Deuteronomio 14 na ang mga kategoryang "malinis" at "karumaldumal" ay tumutukoy lamang sa mga hayop, hindi sa mga Hentil na tao!
Kaya't makatwirang ipanukala na ang panaklong na pahayag sa Mark, "Sa gayon ay nilinis niya ang lahat ng pagkain," ay direktang nagmula mismo sa patotoo ni Pedro na narinig niya nang personal. Isinasaalang-alang ang karanasan ni Pedro sa kanyang pangitain tungkol sa malilinis at karumaldumal na mga hayop sa Gawa 10, kung saan naniwala siya na idineklara ng Diyos na malinis na ang mga ito, makatitiyak tayo na ito ay umaayon sa diwa ng pahayag ni Marcos sa huling bahagi ng Marcos 7:19!
Ang Doktrina sa Bagong Tipan
Sa kahulihulihan, ang pinakamalakas nating ebidensya na ang mga kautusan tungkol sa malinis at di-malinis na pagkain sa Lumang Tipan na isinulat ni Moises sa Levitico 11 at Deuteronomio 14 ay pinawalang-bisa na ni Cristo ay nakabatay sa pahayag sa Marcos 7:19. Matapos ideklara ni Jesus na hindi ang pumapasok sa katawan ng tao ang nagpaparumi sa kanya kundi ang masasamang bagay na nagmumula sa kanyang puso, inilahad ni Marcos ang mga salitang ito: "Sa gayon ay nilinis niya ang lahat ng pagkain." Bukod pa rito, pinagtibay ni Jesus ito sa pamamagitan ng pangitain na ibinigay niya kay Pedro tungkol sa kalinisan ng mga dating itinuturing na karumaldumal na hayop sa Gawa 10. Ano ang maaasahan natin bilang resulta nito para sa mga mananampalataya sa Bagong Tipan, lalo na sa mga Hentil na naniwala sa Panginoong Jesus at naligtas? Magpapatuloy ba ang mga manunulat ng Bagong Tipan sa pagtuturo ng pagkakaiba sa pagitan ng malinis at di-malinis na hayop? Inulit ba ng mga manunulat ng Bagong Tipan ang mga alituntunin ng Levitico 11 at Deuteronomio 14?
Basahin natin ang mga turo ng mga manunulat ng Bagong Tipan upang makita kung ano ang kanilang paniniwala tungkol sa pagkain para sa mga Kristiyano sa ilalim ng Bagong Tipan:
"Dahil nakipag-isa na ako sa Panginoong Jesus, alam ko na wala talagang bawal na pagkain. Pero kung inaakala ng isang tao na bawal ang isang pagkain, dapat huwag niyang kainin." Roma 14:14 ASND
"Sapagkat ang kaharian ng Dios ay hindi tungkol sa pagkain o inumin, kundi tungkol sa matuwid na pamumuhay, magandang relasyon sa isaʼt isa, at kagalakan na mula sa Banal na Espiritu." Roma 14:17 ASND
"Huwag mong sirain ang pananampalataya ng isang iniligtas ng Dios nang dahil lang sa pagkain. Lahat ng pagkain ay maaaring kainin, pero ang pagkain nito ay masama kapag naging dahilan ito ng pagkakasala ng iba." Roma 14:20 ASND
"Kung sabagay, ang pagkain ay walang kinalaman sa ating kaugnayan sa Dios. Walang mawawala sa ating kaugnayan sa Dios kung hindi tayo kakain, at wala rin naman tayong mapapala kung kumain man tayo." 1 Corinto 8:8 ASND
"Kumain kayo ng anumang nabibili sa pamilihan ng karne at huwag nang magtanong kung ito baʼy inihandog sa mga dios-diosan o hindi , upang hindi na kayo usigin ng inyong konsensya. Sapagkat sinasabi ng Kasulatan , “Ang mundo at ang lahat ng naroroon ay pag-aari ng Panginoon.” Kung imbitahan kayo ng isang hindi mananampalataya sa isang salo-salo at gusto ninyong dumalo, kainin ninyo ang anumang ihain sa inyo nang hindi na nagtatanong kung ito baʼy inihandog sa mga dios-diosan o hindi , upang hindi na kayo usigin ng inyong konsensya." 1 Corinto 10:25-27 ASND
"Kaya nga, huwag na kayong padadala sa mga tao na nagsasabi sa inyo kung ano ang hindi dapat kainin o inumin, o kung ano ang dapat gawin tuwing kapistahan, Pista ng Pagsisimula ng Buwan, o Araw ng Pamamahinga." Colosas 2:16 ASND
"Malinaw ang sinasabi ng Banal na Espiritu na sa mga huling araw tatalikod ang iba sa pananampalataya nila sa Dios . Susunod sila sa mga mapanlinlang na mga espiritu at itinuturo ng mga demonyo. Ang mga aral na itoʼy itinuturo ng mga taong mandaraya, sinungaling at walang konsensya. Ipinagbabawal nila ang pag-aasawa at ang ilang uri ng pagkain, kahit na ginawa ng Dios ang mga pagkaing ito para tanggapin nang may pasasalamat ng mga mananampalataya at nakakaalam sa katotohanan. Lahat ng nilikha ng Dios ay mabuti, at dapat walang ituring na masama kung tinatanggap nang may pasasalamat, dahil nilinis ito ng salita ng Dios at ng panalangin." 1 Timoteo 4:1-5 ASND
"Ang Toldang iyon ay larawan lang ng kasalukuyang panahon. Sapagkat ang mga handog at kaloob na iniaalay doon ng mga tao ay hindi nakapaglilinis ng kanilang konsensya. Ang mga ginagawa nilang itoʼy nauukol lang sa mga pagkain at inumin at mga seremonya ng paglilinis. Mga tuntuning panlabas lamang ito na ipinapatupad hanggang sa dumating ang bagong pamamaraan ng Dios." Hebreo 9:9-10 ASND
Batay sa mga turo ng Bagong Tipan na nabanggit sa itaas, mayroon bang mga talata na nagsasabi na ang mga manunulat ng Bagong Tipan ay patuloy na nagtuturo ng pangangailangan na sundin ang mga kautusan tungkol sa malinis at di-malinis na pagkain sa Lumang Tipan? Mayroon bang nabanggit na talata na nagsasabing ang mga di-malinis na pagkain ay dapat ituring pa ring karumaldumal? Ayon sa mga talatang nabanggit, ang pagbabawal ng ilang pagkain sa mga Kristiyano ba ay turo ng Diyos o turo ng mga demonyo (1 Tim. 4:1-5)?
Conclusion:
Ayon sa ating masusing pagsusuri ng mensahe sa Mark 7, makikita natin na hindi ito sumusuporta sa interpretasyon ng mga Sabadista. Ayon sa kanilang mga publikasyon, sinusubukan nilang baguhin ang kahulugan at diwa ng Mark 7 upang umayon sa kanilang mga pansariling mga paniniwala, kahit na mali ito batay sa tamang konteksto at kahulugan ng mga salita. Pinapatunayan lamang nito na ang Seventh-day Adventist church ay nangangailangan ng ating taimtim na panalangin dahil sa kanilang kakayahan na baluktutin ang mga Kasulatan. Sinasabi natin na ang kanilang mga lider, teologo, at mga iskolar ng Bibliya ay nagkakamali sa katotohanan, na nagdudulot ng kapahamakan sa kanilang mga tapat na miyembro na nagtitiwala sa kanila bilang tagapagdala ng "katotohanan," ngunit sa totoo lang ay mga bulag na gabay na nagdadala sa kanilang inosenteng miyembro patungo sa impiyerno.
Halimbawa, kahit na malinaw na taliwas ang kanilang mga turo, ay patuloy nilang pinipili na maging bulag sa katotohanan kaysa palayain ng katotohanan (John 8:32). Alam nilang ang mga kautusan sa pagkain ay bahagi lamang ng mga ritwal ng paglilinis o mga seremonyal na kautusan, ngunit patuloy pa rin nilang sinusunod ito, kahit na alam din nila at palaging itinuturo na ang mga kautusan na lumipas ay mga seremonyal na kautusan tulad sa pagbabawala sa mga pagkaing karumaldumal, at ang moral na kautusan, tulad ng Sampung Utos, ay patuloy na umiiral. Kung gayon, bakit nila ipinagpipilitan na ipagbawal pa ring kainin ang mga hayop na ipinagbabawal sa Levitico 11 at Deuteronomio 14? Akala ko ba ang Sampung Utos lamang ang nanatili at ang seremonyal na batas, na kinabibilangan ng mga kautusan tungkol sa malinis at maruming mga hayop, ay lumipas na?
Isang pagkakamali rin ng mga Sabadista ay ang bulag nilang ideya na ang malinis at maruming pagkain ay isang isyu ng kalusugan, samantalang sa Levitico 11, ang dahilan ay kabanalan at hindi kalusugan. Sa anong talata sa Bibliya nila ibinabatay ang pahayag na ang malinis at maruming pagkain ay isyu ng kalusugan, gayong malinaw na ang dahilan ng Levitico 11 ay ang pagiging banal at hindi ang kalusugan?
“Sapagka't ako ang Panginoon ninyong Dios: magpakabanal nga kayo at kayo'y maging mga banal; sapagka't ako'y banal: ni huwag kayong magpakahawa sa anomang umuusad na gumagalaw sa ibabaw ng lupa.” (Lev 11:44)
Ano ang batayan ng Panginoon ayon sa talata kung bakit ipinagbabawal ang pagkain ng mga maruming hayop? Sinasabi ba ng Panginoon, "Maging malusog, sapagkat Ako ay malusog. Huwag kayong magpakarumi," o "maging banal, sapagkat Ako ay banal. Huwag kayong magpakarumi"? Alam kong alam mo ang sagot, ngunit hanggang kailan kayong mananatiling tulog sa katotohanan? Ngayon ang araw ng kaligtasan na naghihintay sa iyo (2 Cor. 6:2), panahon na upang magsisi sa iyong mga kasalanan at mapagpakumbabang tanggapin si Jesus bilang iyong personal na Panginoon at Tagapagligtas!
Footnote:
[1] Nichol, Francis D., editor. The Seventh-Day Adventist Bible Commentary. Review and Herald Publishing Association, 1980, p. 624.
[2] Dybdahl, Jon L., editor. Andrews Study Bible Notes. Andrews University Press, 2010, p. 1307.
[3] Ministerial Association General Conference of Seventh-day Adventists. Seventh-day Adventist Believe: A Biblical Exposition of Fundamental Doctrines. 2005 Second Edition, USA, Pacific Press Publishing Association, 2006. 326-327.
[4] Blanco, Jack. The Clear Word. Review and Herald Pub Assoc, 2007
[5] Nichol, Francis D., editor. The Seventh-Day Adventist Bible Commentary. Review and Herald Publishing Association, 1980, p. 625.
[6] Ministerial Association General Conference of Seventh-day Adventists. Seventh-day Adventist Believe: A Biblical Exposition of Fundamental Doctrines. 2005 Second Edition, USA, Pacific Press Publishing Association, 2006. 326-327.
[7] Loeb Classical Library, The Apostolic Fathers Vol. II, Edited and Translated by Bart Ehrman p. 103
[8] Marvin Richardson Vincent, Word Studies in the New Testament, (New York: Charles Scribner’s Sons, 1887), 1:501.
[9] (Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature, 3rd. ed. (BDAG))
No comments:
Post a Comment