“Sapagka't hindi pumapasok sa kaniyang puso, kundi sa kaniyang tiyan, at lumalabas sa dakong daanan ng dumi? Sa salitang ito'y nililinis niya ang lahat ng pagkain.” (Marcos 7:19)
Challenge ng mga Sabadista:
1.) Seventh-Day Adventist Bible Commentary:
"15. Walang nanggagaling sa labas. Kadalasan, hindi nauunawaan ng mga nagkokomentaryo ang kahulugan ng mga talata 15–23 sa pamamagitan ng pag-uugnay nito sa isyu ng malinis at di-malinis na pagkaing karne na tinukoy sa Lev. 11. Ang konteksto ay malinaw na nagpapakita na hindi kinukuwestiyon ni Jesus ang anumang utos mula sa Lumang Tipan. Sa halip, tinutuligsa Niya ang bisa ng mga oral tradition (tingnan sa Markos 7:3), at partikular dito ang tradisyon na nagsasabing ang pagkain gamit ang kamay na hindi tamang nahugasan (sa seremonyal na pananaw) ay nagiging sanhi ng karumihan (tingnan sa v. 2)."(akin ang pagsasalin) [1]
2.) Seventh-Day Adventist's Andrews Study Bible:
"Ang tinutuligsa ni Jesus ay ang paniniwala na ang pagsunod lamang ng mga maka-Diyos na Hudyo sa mga kautusang ritwal tungkol sa kalinisan ay magdudulot ng moral na kalinisan. Sa kabaligtaran, walang pagkain na, sa sarili nito, ay maaaring dumungis sa pagkatao ng isang tao. Ang talagang nagpaparumi nang moral ay ang masasamang kaisipan (na isinasakatuparan sa panlabas na gawa), na nagmumula sa kalooban ng isang tao."(akin ang pagsasalin) [2]
3.) Seventh-Day Adventist 28 Fundamental Beliefs book:
"Ang pahayag ni Marcos na si Jesus ay "idinideklarang malinis ang lahat ng pagkain" (Marcos 7:19, RSV) ay hindi nangangahulugang pinawalang-bisa Niya ang pagkakaiba ng malinis at di-malinis na pagkain. Ang talakayan sa pagitan ni Jesus at ng mga Pariseo at eskriba ay walang kinalaman sa uri ng pagkain kundi sa paraan ng pagkain ng mga alagad. Ang isyu ay kung kinakailangan ba ang ritwal na paghuhugas ng kamay bago kumain (Marcos 7:2-5). Sa diwa, sinabi ni Jesus na ang nagpaparumi sa tao ay hindi ang pagkain na kinain nang hindi naghuhugas ng kamay kundi ang masasamang bagay na nagmumula sa puso (Marcos 7:20-23), sapagkat ang pagkain ay "hindi pumapasok sa puso kundi sa tiyan, at inilalabas." Kaya’t idineklara ni Jesus na ang lahat ng pagkain na kinain nang hindi naghuhugas ng kamay ay "malinis" (Marcos 7:19). Ang salitang Griyego para sa "pagkain" (bromata) na ginamit dito ay pangkalahatang termino para sa pagkain na tumutukoy sa lahat ng uri ng pagkain para sa konsumo ng tao; hindi ito eksklusibong tumutukoy sa pagkaing karne." (akin ang pagsasalin) [3]
4.) Seventh-Day Adventist's The Clear Word Bible:
Mark 7:8-20 (The Clear Word)
"Sinabi Niya sa kanila, 'Ibig ninyong sabihin ay hindi ninyo nauunawaan ang sinabi ko sa mga tao? Hindi ba ninyo nakikita na anuman ang pumapasok sa tao mula sa labas, tulad ng dumi mula sa hindi paghuhugas ng kamay, ay hindi makapagpaparumi sa kanya sa moral na paraan? Hindi nito naaapektuhan ang kanyang relasyon sa Diyos, sapagkat ito’y pumapasok lamang sa tiyan, dumaraan sa bituka, at pagkatapos ay inilalabas ng katawan. Ang mga bagay na nagmumula sa puso at lumalabas sa bibig ang tunay na nakakaapekto sa moralidad ng tao.'"(akin ang pagsasalin) [4]
Sagot:
Ang Marcos 7:18-20 ay mga talata sa Bibliya na madalas hindi maintindihan ng mga Sabadista. Hindi nila pinapansin ang simpleng mensahe ni Jesus para sa mga Kristiyano sa Bagong Tipan. Ang simpleng mensaheng ito ay ipinaliwanag ni Marcos sa Marcos 7:19: "Sa salitang ito'y nililinis niya ang lahat ng pagkain." Pero, agad itong binabale-wala ng mga Sabadista. Sa halip, sinasabi nilang ang pinag-uusapan sa Markos 7 ay hindi tungkol sa mga utos sa Lumang Tipan tungkol sa pagkain (Levitico 11 at Deuteronomio 14). Ang sabi nila, pinupuna lang ni Jesus ang tradisyon ng mga Judio na kailangang maghugas ng kamay bago kumain ng tinapay.
Context: Ang Susi sa Tamang Kahulugan
Para hindi tayo mailigaw ng mga Sabadista, na gustong palabuin ang sinabi ni Jesus na "Sa salitang ito'y nililinis niya ang lahat ng pagkain," at ipilit ang maling paliwanag nila na hindi daw kinukuwestiyon ni Jesus ang mga utos sa Lumang Tipan tungkol sa pagkain ng mga karumaldumal na mga hayop tulad ng baboy, kundi ang tradisyon lang ng paghuhugas ng kamay bago kumain ng tinapay v. 5), kailangan muna nating maintindihan ang tunay na ibig sabihin ng "Sa salitang ito'y nililinis niya ang lahat ng pagkain." Kapag naniwala tayo sa maling paliwanag nila, madalas mapupunta ang usapan sa pagkain ng tinapay nang hindi naghuhugas ng kamay (v. 5), imbes na sa mismong sinabi ni Jesus na "nilinis niya ang lahat ng pagkain."
Sa madaling sabi, ang nilinis ni Hesus ay ang lahat ng pagkain, hindi tinapay lang! Kaya, nagmumukhang kakatwa ang pangangatwiran ng mga Sabadista dahil gusto nilang palabasin na tinapay lang ang kinakain ng mga Hudyo. Isa pa, parang ginagawa nilang ignorante si Hesus dahil ang nilinis niya ay mga pagkain, hindi yung mga pagkaing itinuturing nilang bawal! Madalas silang magpalusot na kesyo "walang mababasa sa Biblia na ang baboy ay pagkain, dahil hindi raw ito pagkain dahil karumal-dumal ito!" Kung ganoon lang pala kasimple, parang ginagawa nilang mangmang si Hesus. Bakit pa kasi kailangang sabihin ni Hesus sa Marcos 7:19 na nilinis na niya ang lahat ng 'pagkain' kung ayon sa kanila, kapag sinabing 'pagkain,' pwede na palang kainin? Hindi ba mas mukhang ang mga Sabadista ang mangmang sa ganitong pangangatwiran, imbes na si Hesus?
Pag sinabing "nilinis Niya ang lahat ng pagkain," ibig sabihin, hindi lang tinapay kundi lahat ng pagkaing bawal sa mga Hudyo ayon sa Levitico 11 at Deuteronomio 14. Iyon lang naman ang pinakamalaking problema nila sa pagkain. Gusto ko din idagdag na ang nilinis ni Jesus sa verse 19 ay hindi ang "kamay na hindi nahugasan," kundi ang lahat ng pagkain! Ang "Sa salitang ito'y nililinis niya ang lahat ng pagkain" ay ang pagkakaintindi ni Marcos sa mga itinuro ni Jesus sa mga alagad niya pagkatapos nilang makipagtalo sa mga Pariseo kung ano ang nagpaparumi sa tao. Sumasang-ayon dito ang Seventh-Day Adventist Bible Commentary:
"Gayunpaman, malinaw sa Griyego na hindi ito mga salita ni Cristo, kundi mga salita ni Marcos, at ito ay kanyang komento sa ibig sabihin ni Cristo." (akin ang pagsasalin) [5]
Kaya, sigurado tayong tama ang interpretasyon ni Marcos, na ginabayan ng Espiritu Santo, nang isulat niya ang konklusyong ito tungkol sa sinabi ni Jesus. Ang tanong ngayon: paano humantong sa ganitong konklusyon si Marcos mula sa mga sinabi ni Jesus? May tatlong posibleng sagot:
1.) Mula ba sa pakikipagtalo ni Jesus sa mga Pariseo tungkol sa pagkain ng tinapay nang hindi naghuhugas ng kamay? (Marcos 7:1-13)
2.) Mula ba sa pagtuturo ni Jesus sa mga tao sa publiko tungkol sa kung ano talaga ang nagpaparumi sa tao? (Marcos 7:14-15)
3.) Mula ba sa paliwanag ni Jesus sa Kanyang mga alagad sa isang pribadong bahay na sila-sila lang tungkol sa itinuro Niya sa mga tao sa publiko? (Marcos 7:17-19)
Ang pinakamalapit na pinagmulan ng "Sa salitang ito'y nililinis niya ang lahat ng pagkain" ay hindi ang pakikipagtalo ni Jesus sa mga Pariseo tungkol sa hindi paghuhugas ng kamay (Marcos 7:1-13), kundi ang pakikipag-usap Niya sa Kanyang mga alagad sa pribadong bahay kung saan nilinaw Niya ang Kanyang mga turo (Marcos 7:17-19). Ang Marcos 7:1–23 ay tungkol sa kalinisan. Ginamit ni Jesus ang halimbawa ng hindi paghuhugas ng kamay para ituro kung ano talaga ang nagpaparumi sa tao, una sa mga Pariseo, pagkatapos sa mga tao, at huli sa Kanyang mga alagad.
Kaya, malinaw na ginagamit ng mga Sabadista ang panlilinlang para iwasan ang mas malaking isyu na hindi lang tungkol sa pagkain ng tinapay na may maruming kamay. Ang isyu ng hindi paghuhugas ng kamay ay hindi tugma sa konklusyon na "Sa salitang ito'y nililinis niya ang lahat ng pagkain," dahil ang hindi paghuhugas ng kamay ay panlabas na kalinisan bago pa man kainin ang tinapay. Ang direktang konteksto ng "Sa salitang ito'y nililinis niya ang lahat ng pagkain" ay tumutukoy sa mga pagkain na pumapasok sa loob ng katawan, hindi sa mga panlabas na bagay tulad ng hindi paghuhugas ng kamay. Balikan natin ang pinakamalapit na konteksto ng Mark 7:19 na matatagpuan sa mga talatang 14-18:
“At muling pinalapit niya sa kaniya ang karamihan, at sinabi sa kanila, Pakinggan ninyong lahat ako, at inyong unawain: Walang anomang nasa labas ng katawan ng tao, na pagpasok sa kaniya ay makakahawa sa kaniya; datapuwa't ang mga bagay na nagsisilabas sa tao yaon ang nangakakahawa sa tao. Kung ang sinoman ay may pakinig na ipakikinig ay makinig. At nang pumasok siya sa bahay na mula sa karamihan, ay itinanong sa kaniya ng kaniyang mga alagad ang talinghaga. At sinabi niya sa kanila, Kayo baga naman ay wala ring pagiisip? Hindi pa baga ninyo nalalaman, na anomang nasa labas na pumapasok sa tao, ay hindi nakakahawa sa kaniya;” (Marcos 7:14-18)
Ayon sa librong Basics of Biblical Greek Grammar, ang salitang Griyego para sa "wala" sa verse 15 ("WALANG anomang nasa labas ng katawan ng tao na pagpasok sa kaniya ay makakahawa sa kaniya") ay 'oudeis', na ang ibig sabihin ay "wala talaga, kahit isa." Ang ibig sabihin, walang kahit anong pumapasok sa tiyan ng tao, kahit anong pagkain o kung nahugasan man o hindi ang kamay, marumi man o hindi, ang makapagpaparumi talaga sa kanya. Ipinagpatuloy ni Jesus ang pagpapaliwanag niya tungkol sa malinis at marumi. Mula sa panlabas na dumi—tulad ng hindi paghuhugas ng kamay bago kumain, na sinabi niya sa mga Pariseo—ang pagkaing iyon ay napupunta sa loob at nagiging dumi. Inulit Niya ito sa verse 18, kung saan, sa gabay ng Espiritu Santo na gumamit ng ibang salita para idiin na kahit sabihin pang malinis o marumi ang pagkain para sa mga Hudyo o kung galing ito sa malinis o maruming kamay, hindi pa rin iyon ang nagpaparumi sa tao. Ganito ang sinasabi ng verse 18:
“At sinabi niya sa kanila, Kayo baga naman ay wala ring pagiisip? Hindi pa baga ninyo nalalaman, na ANOMANG nasa labas na pumapasok sa tao, ay hindi nakakahawa sa kaniya;” (Mark 7:18)
Kaya, malinaw na ang pinag-uusapan sa "Sa salitang ito'y nililinis niya ang lahat ng pagkain" ay hindi ang debate ni Jesus sa mga Pariseo tungkol sa hindi paghuhugas ng kamay bago kumain. Kung sinasabi ng mga Sabadista na tungkol sa tinapay ang usapan, na malinis na para sa mga Hudyo, hindi na kailangan ang paliwanag ni Marcos tungkol sa sinabi ni Jesus sa talata 17 at 18. Para na rin kasing sinasabi ni Marcos, "Sa salitang ito'y nililinis niya ang lahat ng malinis na pagkain!" Malinis na ang tinapay, kaya bakit pa kailangang sabihin ni Cristo na malinis ito?
Kaya, ang mga pagkaing sinabi ni Jesus na malinis ay yung itinuturing na bawal ng mga Hudyo noon ayon sa batas sa Lumang Tipan (Levitico 11 at Deuteronomio 14), at wala nang iba! Mali ang mga Sabadista na ang isyu dito ay tungkol sa hindi paghuhugas ng kamay bago kumain ng tinapay. Hindi ba nila alam na malinis na ang tinapay para sa mga Hudyo? Kung malinis na, bakit pa kailangang sabihin ni Jesus na malinis ito? Kung sinasabi nilang kailangang sabihin ni Jesus na malinis ang tinapay dahil hindi naghugas ang mga alagad, hindi pa rin ito tugma sa sinabing "Sa ganito'y idineklara Niya na malinis ang lahat ng pagkain," na hindi lang tungkol sa tinapay na kinain ng mga alagad. Ang orihinal na Griyego na καθαρίζων πάντα τὰ βρώματα (katharizon panta ta bromata) sa literal na salin ay "(Sa ganito'y idineklara) malinis ang lahat ng pagkain."
Kahulugan ng "Bromata"
Dapat tandaan ng mga Sabadista na ang konklusyong ito ay hindi lang tungkol sa tinapay kundi sa lahat ng uri ng pagkain, dahil pangmaraming anyo (plural) ang ginamit sa Griyego. Ang salitang Griyego para sa pagkain ay bromata, na ayon mismo sa depinisyon nila ayon sa kanilang aklat na SDA Fundamental Beliefs ay "hindi lang karne" kundi "lahat ng uri ng pagkaing kinakain ng tao."
"Ang Griyegong salita para sa 'pagkain' (bromata) na ginamit dito ay isang pangkalahatang termino para sa pagkain na tumutukoy sa lahat ng uri ng pagkain o konsumo ng tao; hindi ito tumutukoy lamang sa mga pagkaing karne."(akin ang pagsasalin) [6]
Kaya, kahit ang mga Sabadista mismo ay nagsasabing ang 'bromata' ay hindi lang tumutukoy sa tinapay kundi pati karne! At saka, bilang mga Hudyo, agad nilang maiisip ang mga utos ni Moises tungkol sa malinis at maruming pagkain sa Levitico 11 at Deuteronomio 14. Ito lang ang mga talata sa Torah na malinaw na nag-uutos kung anong pagkain ang nagpaparumi sa mga Hudyo kapag kinain. Madali itong maaalala ng lahat ng mga Hudyo dahil matagal na itong ibinigay sa kanila, mula pa sa Bundok Sinai, at isinulat ni Moises sa Kautusan ng Lumang Tipan.
Kabaligtaran naman, ang tradisyon ng mga Pariseo tungkol sa paghuhugas ng kamay bago kumain ay hindi mula sa Kautusan ni Moises sa Lumang Tipan kundi sa kanilang mga tradisyon o sali't-saling sabi ng mga matatanda. Tinawag ito ni Jesus na tradisyon ng mga Pariseo, at binigyang-diin Niya ito para pagalitan sila dahil binabale-wala nila ang mga utos ng Diyos dahil sa mga tradisyon at sali't-saling kasabihang inimbento lang.
“At nakisama sa kanila ang mga Fariseo, at ilan sa mga eskriba, na nagsipanggaling sa Jerusalem, At kanilang nangakita ang ilan sa kaniyang mga alagad na nagsisikain ng kanilang tinapay ng mga kamay na marurumi, sa makatuwid baga'y mga kamay na hindi hinugasan. . . “At siya'y tinanong ng mga Fariseo at ng mga eskriba, Bakit ang iyong mga alagad ay hindi nagsisilakad ng ayon sa sali't-saling sabi ng matatanda, kundi nagsisikain sila ng kanilang tinapay ng mga kamay na karumaldumal? At sinabi niya sa kanila, Mabuti ang pagkahula ni Isaias tungkol sa inyong mga mapagpaimbabaw, ayon sa nasusulat, Ang bayang ito'y iginagalang ako ng kaniyang mga labi, Datapuwa't ang kanilang puso ay malayo sa akin. Datapuwa't walang kabuluhan ang pagsamba nila sa akin, Na nagtuturo ng kanilang pinakaaral ng mga utos ng mga tao. Nilisan ninyo ang utos ng Dios, at inyong pinanghahawakan ang sali't-saling sabi ng mga tao.” (Mrk 7:1-2, 5-8)
Ito ang tugon ni Jesus sa mga tradisyon ng mga Pariseo na may mga utos na gawa-gawa lang.
Levitico 11 at Deuteronomio 14 ang Tinutukoy ni Hesus
Pinagalitan Niya sila sa pamamagitan ng sipi mula kay propeta Isaias, ipinakita ang kanilang pagpapaimbabaw, at doon natapos ang kanilang debate. Pagkatapos, nagturo si Jesus sa mga taong nakasaksi sa Kanyang pagpuna sa mga lider ng relihiyong Judaism. Sa pagtuturong ito, hindi Niya pinagalitan ang mga taong nagmamasid, kundi ipinaliwanag Niya kung ano talaga ang nagpaparumi sa tao. Hindi niya binanggit ang mga tradisyon ng tao dito, pero nilinaw ni Jesus sa kanyang mga tagapakinig ang kanilang nalalaman tungkol sa Kautusan ni Moises sa Levitico 11 at Deuteronomio 14, na nagsasabi kung aling mga hayop ang marumi o karumaldumal. Ayon sa utos na ito, kapag kumain ang isang Hudyo ng ganitong hayop at pumasok ito sa kanyang bibig at tiyan, at ito ay magpaparumi sa kanya.
“Huwag kayong magpakarumal sa anomang umuusad, o huwag kayong magpakalinis man sa mga iyan, na anopa't huwag kayong mangahawa riyan, Sapagka't ako ang Panginoon ninyong Dios: magpakabanal nga kayo at kayo'y maging mga banal; sapagka't ako'y banal: ni huwag kayong magpakahawa sa anomang umuusad na gumagalaw sa ibabaw ng lupa.” (Lev 11:43-44)
Pansinin ang mga salitang "huwag kayong mangahawa riyan" at "huwag kayong magpakahawa" at ikumpara ito sa sinabi ni Jesus sa Marcos 7:15 at 18:
“Walang anomang nasa labas ng katawan ng tao, na pagpasok sa kaniya ay makakahawa sa kaniya; datapuwa't ang mga bagay na nagsisilabas sa tao yaon ang nangakakahawa sa tao.” (Marcos 7:15)
“At sinabi niya sa kanila, Kayo baga naman ay wala ring pagiisip? Hindi pa baga ninyo nalalaman, na anomang nasa labas na pumapasok sa tao, ay hindi nakakahawa sa kaniya;” (Marcos 7:18)
Kung gayon, ang sinabi ni Jesus sa Marcos 7:15 at 18 ay patungkol sa Levitico 11, kaya labis na nagulat ang mga nakinig sa bagong turo Niya. Talagang naunawaan nila ang Kanyang punto, kaya maging ang mga alagad Niya ay nagtanong sa Kanya nang pribado tungkol dito. Nakakatiyak din ako na ang maraming Sabadista na makakabasa nito ay magugulat rin sa unang pagkakataon!
Ang Pangitain ni Pedro sa Gawa 10
Isa pang matibay na pruweba na ang malilinis na pagkain sa Marcos 7:19 ay hindi tumutukoy sa pagkain ng tinapay nang hindi naghuhugas ng kamay kundi sa mga hayop na itinuturing na marumi sa
Levitico 11 at
Deuteronomio 14 ay ang patotoo ng dalawang mahalagang saksi sa konklusyon ni Marcos: una, si Apostol Pedro at pangalawa, ang opisyal na pinagkaisahang aral ng mga apostol at mga elders sa Jerusalem council sa Bagong Tipan. Sumasang-ayon ang mga early church Fathers na si Marcos ay matagal nakasama ni apostol Pedro sa mga paglalakbay at pangangaral ng ebanghelyo. Nang isulat ni Marcos ang kanyang ebanghelyo, isinalaysay ni Pedro sa kanya ang mga pangyayaring kanyang nasaksihan at ang mga turong kanyang narinig tungkol kay Jesus. Ayon sa librong
The Apostolic Fathers, Vol. II sa pahina 103, nakatala na noong 140 AD, iniulat ni
Papias ng Hierapolis,
Asia Minor, ang sumusunod:
"At ito ang sinabi ng matandang guro, 'Nang si Marcos ay maging tagapagsalinwika [O: tagasalin] ni Pedro, isinulat niya nang tumpak ang lahat ng naaalala niya tungkol sa mga salita at gawa ng Panginoon—ngunit hindi ayon sa pagkakasunod-sunod. Sapagkat hindi niya narinig ang Panginoon o sinamahan Siya; ngunit kalaunan, tulad ng aking sinabi, sinamahan niya si Pedro, na ang mga turo ay inaangkop ayon sa mga pangangailangan ng pagkakataon, hindi iniiayos, kumbaga, bilang isang maayos na komposisyon ng mga sinabi ng Panginoon." (akin ang pagsasalin) [7]
Kaya, ang pahayag na, " Sa salitang ito'y nililinis niya ang lahat ng pagkain. ," sa Marcos 7:19 ay mula kay Pedro, na siyang nagpasabi nito kay Marcos. Ito ay malinaw na katibayan na kung tatanungin, si Pedro mismo, base sa kanyang pag-unawa at sa nakita niyang pangitain ayon sa Gawa 10:9-16, ay tumutukoy sa pagkain ng mga hayop na nilinis na at hindi sa mga tao, na tinatanggihan ng mga Sabadista! Bakit nga ba ayon sa interpretasyon ni Pedro ay parang tumutukoy ito sa mga tao nang kausapin niya si Cornelio sa verse 28? Nais kong ipapansin sa mga Sabadista na sa pangitaing ito ni Pedro, ay hindi sinabi ng Diyos, "Nilinis ko na ang mga Hentil; huwag na silang tawaging marumi." Sa halip, ganito ang sinasabi sa Gawa 10:28:
"Datapuwa't sinabi ni Pedro, Hindi maaari, Panginoon; sapagka't kailan ma'y hindi ako kumain ng anomang bagay na marumi at karumaldumal. At muling dumating sa kaniya ang tinig sa ikalawa, Ang nilinis ng Dios, ay huwag mong ipalagay na marumi." (Gawa 10:14-15)
Ang tinutukoy ni Pedro dito na "kailan ma'y hindi ako kumain ng anomang bagay na marumi at karumaldumal" ay mga hayop ang nasa isip niya at hindi mga tao. At bilang pagtutuwid ng Panginoon sa iniisip ni Pedro tungkol sa karumaldumal na mga hayop na kailanman ay hindi siya kumain, tinuwid siya ng Diyos na sinabi kay Pedro" "Ang nilinis ng Dios, ay huwag mong ipalagay na marumi."
Ganito naman ang mababasa natin sa Gawa 10:28:
“At sinabi niya sa kanila, Nalalaman ninyo na hindi matuwid sa isang taong Judio na makisama lumapit sa isang taga ibang bansa; at gayon ma'y ipinakilala sa akin ng Dios, na sinomang tao'y huwag kong tawaging marumi o karumaldumal:” (Gawa 10:28)
Naunawaan ni Pedro ang resulta ng pag-alis sa kautusan tungkol sa mga pagkaing itinuturing na marumi. Ipinapakita nito na hindi lang inalis ng Diyos ang seremonyal na paghihiwalay ng malinis at maruming hayop sa Levitico 11 at Deuteronomio 14, kundi pinahintulutan din ang pakikitungo sa mga Hentil. Marahil hindi alam ng mga Sabadista na hindi itinuro sa Kautusan ni Moises na ang mga Hentil ay tinawag na "marumi" o "karumaldumal." Walang untos na ganito sa Torah. Kaya, ang nilinis ng Diyos sa Gawa 10 ay hindi ang mga Hentil—na hindi kailanman itinuring na "karumaldumal" ayon sa Kautusan—kundi ang mga hayop na itinuturing na karumal-dumal, tulad ng baboy, ayon sa Levitico 11 at Deuteronomio 14!
Ito ang paliwanag ng Word Studies in the New Testament kung bakit mali ang akala ng mga Sabadista na ang mga taong Hentil ang maruming nilinis ng Diyos at hindi ang maruruming hayop sa Levitico 11 at Deuteronomio 14:
"Ang mga Hudyo ay nag-aangkin na ang pagbabawal na ito ay nakabatay sa kautusan ni Moises, ngunit walang tuwirang utos sa kautusan ni Moises na nagbabawal sa mga Hudyo na makisama sa mga tao mula sa ibang mga bansa. Subalit ang pahayag ni Pedro ay pangkalahatan, tumutukoy sa karaniwang kaugalian ng mga Hudyo na ihiwalay ang kanilang sarili sa pang-araw-araw na buhay mula sa mga di-tuli."(sa akin ang pagsasalin sa Tagalog)[8]
Ang salitang "hindi matuwid" ni Pedro sa Gawa 10:28 sa Greek ay hindi "nomos" (Kautusan ni Moises). Ito ay "athemitos," na ang ibig sabihin ay "karaniwang kaugalian ng mga Hudyo na ihiwalay ang kanilang sarili."
Kaya, walang utos sa Lumang Tipan na nagbabawal makisama sa mga Hentil; inimbento lamang ito ng mga Rabbi ng mga Hudyo bilang kaugalian o tradisyon. Kaya, hindi talaga "karumaldumal" ang mga taong Hentil para sa Diyos, kaya mali talaga na ituring silang ganoon. Ang mga Rabbi lang ang gumawa nito, na nakakalungkot tinanggap lang ng mga Sabadista kahit walang batayan sa Biblia.
Kung hindi "karumaldumal" ang mga taong Hentil para sa Diyos, ano ang tinuturing na "karumaldumal" sa Gawa 10:15 nang sabihin ng Diyos, "Ang nilinis ng Dios, ay huwag mong ipalagay na marumi"? Malinaw sa Levitico 11 at Deuteronomio 14 na ang "malinis" at "karumaldumal" ay tungkol lang sa mga hayop, hindi sa mga taong Hentil!
Makatuwiran lamang na isipin na ang sinabi sa Marcos, "Sa salitang ito'y nililinis niya ang lahat ng pagkain," ay isang aral na direktang galing mismo kay apostol Pedro na resulta ng pangitain ni Pedro tungkol sa malinis at maruming hayop sa Gawa 10, kung saan naniwala siyang sinabi ng Diyos na malinis na ang mga hayop na nakita niya sa pangitain na magkasama ang malinis at karumaldumal na hayop sa isang kumot, sigurado tayong ito din ang kahulugan ni Marcos ng sabihin niyang: "Sa salitang ito'y nililinis niya ang lahat ng pagkain." (verse 19)
Ano ang Itinuturo ng Bagong Tipan
Sa katapusan, ang pinakamalakas nating katibayan na ang mga utos tungkol sa malinis at maruming pagkain sa Lumang Tipan na isinulat ni Moises sa Levitico 11 at Deuteronomio 14 ay wala nang bisa dahil kay Cristo ay nakabatay sa sinabi sa Marcos 7:19. Pagkatapos sabihin ni Jesus na hindi ang pumapasok sa katawan ang nagpaparumi kundi ang masasamang bagay na galing sa puso, sinabi ni Marcos: "Sa gayon ay nilinis niya ang lahat ng pagkain." Dagdag pa, pinatunayan ito ni Jesus sa pamamagitan ng pangitain kay Pedro tungkol sa kalinisan ng mga hayop na dati nating itinuturing na marumi sa Gawa 10. Ano ang maaasahan natin para sa mga mananampalataya sa Bagong Tipan, lalo na sa mga Hentil na naniwala kay Panginoong Jesus at naligtas? Itutuloy pa ba ng mga sumulat ng Bagong Tipan ang pagtuturo ng pagkakaiba ng malinis at maruming hayop sa Lumang Tipan? Inulit ba nila ang mga patakaran ng Levitico 11 at Deuteronomio 14 na bahagi lamang ng Kautusan ni Moises?
Ano ang sinasabi ng Bagong Tipan tungkol sa pagkain para sa mga Kristiyano? Tingnan natin.
"Dahil nakipag-isa na ako sa Panginoong Jesus, alam ko na wala talagang bawal na pagkain. Pero kung inaakala ng isang tao na bawal ang isang pagkain, dapat huwag niyang kainin." Roma 14:14 Ang Salita Ng Diyos
"Sapagkat ang kaharian ng Dios ay hindi tungkol sa pagkain o inumin, kundi tungkol sa matuwid na pamumuhay, magandang relasyon sa isaʼt isa, at kagalakan na mula sa Banal na Espiritu." Roma 14:17 Ang Salita Ng Diyos
"Huwag mong sirain ang pananampalataya ng isang iniligtas ng Dios nang dahil lang sa pagkain. Lahat ng pagkain ay maaaring kainin, pero ang pagkain nito ay masama kapag naging dahilan ito ng pagkakasala ng iba." Roma 14:20 Ang Salita Ng Diyos
"Kung sabagay, ang pagkain ay walang kinalaman sa ating kaugnayan sa Dios. Walang mawawala sa ating kaugnayan sa Dios kung hindi tayo kakain, at wala rin naman tayong mapapala kung kumain man tayo." 1 Corinto 8:8 Ang Salita Ng Diyos
"Kumain kayo ng anumang nabibili sa pamilihan ng karne at huwag nang magtanong kung ito baʼy inihandog sa mga dios-diosan o hindi , upang hindi na kayo usigin ng inyong konsensya. Sapagkat sinasabi ng Kasulatan , “Ang mundo at ang lahat ng naroroon ay pag-aari ng Panginoon.” Kung imbitahan kayo ng isang hindi mananampalataya sa isang salo-salo at gusto ninyong dumalo, kainin ninyo ang anumang ihain sa inyo nang hindi na nagtatanong kung ito baʼy inihandog sa mga dios-diosan o hindi , upang hindi na kayo usigin ng inyong konsensya." 1 Corinto 10:25-27 Ang Salita Ng Diyos
"Kaya nga, huwag na kayong padadala sa mga tao na nagsasabi sa inyo kung ano ang hindi dapat kainin o inumin, o kung ano ang dapat gawin tuwing kapistahan, Pista ng Pagsisimula ng Buwan, o Araw ng Pamamahinga." Colosas 2:16 Ang Salita Ng Diyos
"Malinaw ang sinasabi ng Banal na Espiritu na sa mga huling araw tatalikod ang iba sa pananampalataya nila sa Dios . Susunod sila sa mga mapanlinlang na mga espiritu at itinuturo ng mga demonyo. Ang mga aral na itoʼy itinuturo ng mga taong mandaraya, sinungaling at walang konsensya. Ipinagbabawal nila ang pag-aasawa at ang ilang uri ng pagkain, kahit na ginawa ng Dios ang mga pagkaing ito para tanggapin nang may pasasalamat ng mga mananampalataya at nakakaalam sa katotohanan. Lahat ng nilikha ng Dios ay mabuti, at dapat walang ituring na masama kung tinatanggap nang may pasasalamat, dahil nilinis ito ng salita ng Dios at ng panalangin." 1 Timoteo 4:1-5 Ang Salita Ng Diyos
"Ang Toldang iyon ay larawan lang ng kasalukuyang panahon. Sapagkat ang mga handog at kaloob na iniaalay doon ng mga tao ay hindi nakapaglilinis ng kanilang konsensya. Ang mga ginagawa nilang itoʼy nauukol lang sa mga pagkain at inumin at mga seremonya ng paglilinis. Mga tuntuning panlabas lamang ito na ipinapatupad hanggang sa dumating ang bagong pamamaraan ng Dios." Hebreo 9:9-10 Ang Salita Ng Diyos
Ayon sa mga nabanggit na aral sa Bagong Tipan, mayroon bang mga bersikulo na nagsasabi na ang mga sumulat nito ay patuloy na nagtuturo na dapat sundin ang mga kautusan tungkol sa malinis at maruming pagkain sa Lumang Tipan? Mayroon bang talatang nagsasabi na ang mga maruming hayop sa Levitico 11 at Deuteronomio 14 ay dapat pa ring ituring na karumaldumal? Ayon sa mga bersikulong nabanggit, ang pagbabawal ba sa ilang pagkain para sa mga Kristiyano ay aral na galing sa Diyos o sa aral ng demonyo (1 Timoteo 4:1-5)?
Conclusion:
Sa pag-aaral natin sa Marcos 7, makikita natin na hindi tama ang paliwanag ng mga Sabadista. Sa kanilang mga libro, pilit nilang binabago ang kahulugan ng Marcos 7 para umayon sa gusto nila, kahit na mali ito. Ipinapakita nito na kailangan nating ipanalangin ang mga Sabadisra dahil sa pagbaluktot nila sa Salita ng Diyos.
Halimbawa, kahit mali na ang turo nila, mas pinipili pa rin nilang tanggihan ang katotohanan (Juan 8:32). Alam nilang ang mga utos sa pagkain ay bahagi ceremonial laws lang at hindi bahagi ng sampung utos, pero patuloy pa rin nilang sinusunod ito, kahit alam nilang ang mga ceremonial laws tulad ng pagbabawal sa maruming pagkain ay tapos na. Kung ganoon, bakit ipinagbabawal pa rin nila ang pagkain ng mga itinuturing na karumaldumal na hayop sa Levitico 11 at Deuteronomio 14? Akala ko ba ang Sampung Utos lang ang natira at ang ceremonial laws ay lipas na?
Isa pang mali ng mga Sabadista ay ang paniniwala nilang ang malinis at maruming pagkain ay tungkol sa kalusugan, pero sa Levitico 11, napakalinaw na ang dahilan ay ang kabanalan, at hindi kalusugan. Sa anong talata sa Bibliya nila mababasa na sinasabing kalusugan ang dahilan, gayong malinaw na kabanalan ang dahilan sa Levitico 11?
“Sapagka't ako ang Panginoon ninyong Dios: magpakabanal nga kayo at kayo'y maging mga banal; sapagka't ako'y banal: ni huwag kayong magpakahawa sa anomang umuusad na gumagalaw sa ibabaw ng lupa.” (Lev 11:44)
Ano ang sinasabi ng Panginoon sa talata kung bakit hindi dapat kainin ang mga maruming hayop? Sinasabi ba ng Panginoon, "Magpakalusog nga kayo at kayo'y maging mga malusog; sapagka't ako'y malusog" o "Magpakabanal nga kayo at kayo'y maging mga banal; sapagka't ako'y banal"? Alam kong alam ng mga Sabadista ang sago dyan huwag lang sana sumpungin ng pride, pero hanggang kailan kaya nila ipipikit ang kanilang mga mata sa katotohanan? Ngayon na ang araw ng kaligtasan na naghihintay sa para sa kanila (2 Corinto 6:2), panahon na para magsisi sa kanilang mga kasalanan at may pagpapakumbabang tanggapin si Jesus bilang kanilang sariling Panginoon at Tagapagligtas!
References:
[1] Nichol, Francis D., editor. The Seventh-Day Adventist Bible Commentary. Review and Herald Publishing Association, 1980, p. 624.
[2] Dybdahl, Jon L., editor. Andrews Study Bible Notes. Andrews University Press, 2010, p. 1307.
[3] Ministerial Association General Conference of Seventh-day Adventists. Seventh-day Adventist Believe: A Biblical Exposition of Fundamental Doctrines. 2005 Second Edition, USA, Pacific Press Publishing Association, 2006. 326-327.
[4] Blanco, Jack. The Clear Word. Review and Herald Pub Assoc, 2007
[5] Nichol, Francis D., editor. The Seventh-Day Adventist Bible Commentary. Review and Herald Publishing Association, 1980, p. 625.
[6] Ministerial Association General Conference of Seventh-day Adventists. Seventh-day Adventist Believe: A Biblical Exposition of Fundamental Doctrines. 2005 Second Edition, USA, Pacific Press Publishing Association, 2006. 326-327.
[7] Loeb Classical Library, The Apostolic Fathers Vol. II, Edited and Translated by Bart Ehrman p. 103
[8] Marvin Richardson Vincent, Word Studies in the New Testament, (New York: Charles Scribner’s Sons, 1887), 1:501.
[9] Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature, 3rd. ed. (BDAG))
No comments:
Post a Comment