ANG SAMPUNG UTOS AY KAUTUSAN NI MOISES!

Isang hamon sa mga SDA ang nagbabadya ng kanilang maling paniniwala na may pagkakaiba ang "Kautusan ni Moses" at "Kautusan ng Diyos," ay ang mga talatang matatagpuan sa Marcos 7:10 at ang kahalintulad nito sa Mateo 15:4. Basahin natin ang mga nabanggit na talata:

“Sapagka't sinabi ni Moises, Igalang mo ang iyong ama at ang iyong ina; at, Ang manungayaw sa ama o sa ina, ay mamatay siyang walang pagsala:” (Mark 7:10, Tagalog AB)

“Sapagka't sinabi ng Dios, Igalang mo ang iyong ama at ang iyong ina: at, Ang manungayaw sa ama at sa ina, ay mamatay siyang walang pagsala.” (Matthew 15:4, Tagalog AB)

Kanina pa natin binanggit sa simula na ang mga talatang ito ay magwawasak at gigiba sa kanilang maling paniniwala na may pagkakaiba raw ang "Kautusan ni Moses" at "Kautusan ng Diyos." Ayon sa mga SDAs, kapag binabanggit ang "Kautusan ni Moses," ito raw ay tumutukoy lamang sa mga "seremonyal na kautusan" na isinulat lamang ni Moses, kaya't ito ay pansamantala lamang at may hangganan, at kaya't ito'y naglaho na sa panahon ng Kristiyanismo. Samantalang, ang "Kautusan ng Diyos" naman ay sinasabing tumutukoy sa "moral na kautusan" na walang iba kundi ang Sampung Utos, na hindi raw maglalaho kailanman. Ang tanong ay kung may katotohanan ba sa paniniwalang ito ng mga SDAs o wala? Makakatulong sa ating pag-aaral ang dalawang talata na nabanggit na Marcos 7:10 at ang parallel account nito sa Mateo 15:4.

Synoptic Gospels

Ang Marcos 7:10 at Mateo 15:4 ay nag-uugnay sa iisang pangyayari lamang, na may dalawang ulat mula kina Marcos at Mateo. Ang terminong “synoptic” ay nagmula sa salitang Griyego na “σύνοψις” (synopsis), na nangangahulugang “nakakakita nang magkakasama.” Sa mga aklat ni Mateo, Marcos, at Lucas, makikita ang maraming parehong kuwento, kadalasang nasa magkakatulad na pagkakasunod-sunod at minsan ay gumagamit pa ng parehong mga salita. Ito ay kakaiba sa Ebanghelyo ni Juan, na may iba’t ibang nilalaman. 

Kung gayon, ang ulat ni Marcos sa Marcos 7:10 at ang ulat ni Mateo sa Mateo 15:4 ay iisang kwento lamang at may iisang kahulugan. Bagamat may kaunting pagkakaiba, hindi nangangahulugang nagkontrahan sila sa isa’t isa. Sa halip, ipinapakita lamang nila ang iisang ulat mula sa dalawang perspektiba na magkatugma at hindi nagkakalaban. 

Nang sabihin ni Marcos, “Sapagka’t sinabi ni Moises, Igalang mo ang iyong ama at ang iyong ina; at, Ang manungayaw sa ama o sa ina, ay mamatay siyang walang pagsala” (Marcos 7:10, Tagalog AB), tama naman ang kanyang ulat. Hindi siya nagkamali sa pagbanggit na si Moises ang nagsabi ng “Igalang mo ang iyong ama at ang iyong ina.” Gayundin, si Mateo sa Mateo 15:4 ay natitiyak natin na hindi rin nagkamali sa pagsulat ng parehong ulat ni Marcos. Sa halip na si Moises ang nagsabi, sinulat ni Mateo na “sinabi ni Diyos” ito, na sa ilalim ng inspirasyon ng Banal na Espiritu.

Kung totoo talaga na ang "law of Moses" at ang "law of God" ay magkaiba ayon sa mga SDAs ay para na din nilang sinabi na:

a.) Nagsalungatan si Marcos at Mateo na parehong inspired ng Holy Spirit ayon sa mga SDAs.

b.). Nagkamali si Marcos o si Mateo dahil hindi naman maaaring maging tama ang dalawang magkaibang statements na ito sa perspective ng mga SDAs.

Makikita natin dito na malaki ang magiging suliranin ng ating mga kaibigang SDA kung pipilitin nilang itama ang mali at gawing mali ang tama. Mas makakabuti sa kanila kung matututo silang magpakumbaba at hayaang ang katotohanan ng Bibliya ang magpabago sa kanilang mga maling paniniwala kaysa baguhin pa nila ang Bibliya para lamang umayon sa kanilang ipinagtatanggol na maling paniniwala. Nawa’y hayaan ng mga SDA na sila ang mabago ng Salita ng Diyos at hindi ang Salita ng Diyos ang mabago ng mga SDA.

Ang Wastong Paliwanag 

Paano dapat unawain ang mga tila magkasalungat na talata sa pananaw ng mga SDA? Una, dapat muna silang sumangguni sa mga opisyal na Bible references na inilathala ng kanilang mga theologians at scholars upang malaman kung ano talaga ang paliwanag ng kanilang mga sariling iskolar ng Bibliya at mga trained theologians. Isa sa mga pangunahing reperensiya na malaki ang tulong sa akin upang ituwid ang mga kamalian at mga imbentong sagot ng mga debater ng SDA ay ang 12-Volume set na Seventh-day Adventist Bible Commentary. Ito ang aking ginagamit na sandata upang salungatin at patahimikin ang mga nagmamagaling na mga debater ng SDA hanggang ngayon. Kung titingnan natin sa kanilang mga awtorisadong tagapag-interpret ng Bibliya, ito ang tunay na posisyon ng SDA church sa Marcos 7:10:

"10. Moses said. The first part of Christ’s quotation is from the fifth commandment, and the second is from the civil code of laws (see Ex. 21:17)." [1]

Ayon sa kanilang SDA Bible Commentary, ang mga sinabi ni Jesus sa talatang ito ay nagmula sa dalawang magkahiwalay na talata sa Lumang Tipan. Ang unang sipi ni Jesus, “Sapagka’t sinabi ni Moises, Igalang mo ang iyong ama at ang iyong ina” ay nagmula sa “ikalimang utos” ng sampung utos (Exo. 20:12; Deut. 5:16). Gayunpaman, may ilang mga debater ng SDA na nagpupumilit na hindi ito “sampung utos” upang mailigtas lamang ang kanilang sarili mula sa kahihiyan. Ngunit nilinaw dito ng kanilang opisyal na Bible Commentary na si Jesus ay nag-quote mula sa sampung utos. Ang ikalawang sipi ni Jesus "Ang manungayaw sa ama o sa ina, ay mamatay siyang walang pagsala”(Exo. 21:17)

Ang malaking suliranin ng mga SDA at ng SDA Bible Commentary ay sinasabi nila na si Moises ang nagsalita ng “ikalimang utos” at hindi ang Diyos, samantalang sa Mateo 15:4, ang Diyos at hindi si Moises ang nagsabi na, “Sapagka’t sinabi ng Dios, Igalang mo ang iyong ama at ang iyong ina" na hango mula sa Exodus 21:17. Para sa amin na mga Kristiyano, hindi ito isang problema ng kontradiksyon, sa halip, sa aming pananaw, ang dalawang magkaibang pahayag na ito (“sinabi ni Moises” at “sinabi ng Diyos” na “Igalang mo ang iyong ama at ang iyong ina”) ay nagpapatunay lamang na hindi dalawang magkahiwalay ang “Kautusan ni Moises” at “Kaurusan ng Diyos” kundi iisang Kautusan lamang sila.

Kaya maliwanag na ang 10 utos na kautusan ng Diyos ay siya ding kautusan ni Moises. Ganito ang patotoo ng isang standard scholarly na The Gospel of Mark: A Commentary on the Greek Text, New International Greek Testament Commentary:

"10–12 The ἐντολὴ τοῦ θεοῦ is represented by two direct quotations from the Torah (with Moses specifically mentioned as the author to differentiate this from later elaborations of the law). The fundamental text is the fifth commandment from Ex. 20:12; Dt. 5:16; the addition of Ex. 21:17 (LXX 21:16) serves to illustrate the seriousness of the basic commandment by specifying an extreme case of dishonouring father or mother and the consequent death penalty." [2]

“At siya'y sumulat doon sa mga bato ng isang salin ng kautusan ni Moises na kaniyang sinulat, sa harap ng mga anak ni Israel.” (Joshua 8:32, Tagalog AB)

Nagsasalaysay ang talatang ito ng pangyayari matapos ang pagkaka-bihag ng mga Israelita sa lungsod ng Ai. Si Joshua, ang kanilang lider, ay nag-ukit ng isang kopya ng "Kautusan ni Moses" sa mga bato. Ang mga bato na ito ay nagiging paalala ng mga utos ng Diyos at itinabi sa Bundok Ebal. Ano ang nilalaman ng "Kautusan ni Moises" na iniukit niya sa mga bato sa Ebal? Kapag mga debater ng SDA ang sasagot dito, malamang na kanilang sasabihin na ang iniukit lang ni Joshua ay ang kautusan ni Moises at hindi kasama ang Sampung Utos. Ito na naman ang kanilang palusot na sagot na mahilig sumalig sa sariling opinyon, ngunit tayo ay bibigyan ng linaw gamit ang kanilang opisyal na aklat, ang SDA Bible Commentary. Ayon sa kanilang komentaryo, kasama ba o hindi ang Sampung Utos sa "Kautusan ni Moises" na iniukit ni Josue sa bato? Basahin natin:

32. A copy of the law. According to Deut. 27:2–8, a stone monument was to be erected next to the altar. This was to be covered over with plaster. Upon this plaster the Ten Commandments and the law of Moses were inscribed. [3]

Kasama pala ang 10 utos sa mga kautusan ni Moises! Muli nating nakita ang problema ng mga debater ng SDA na laganap sa social media. Hindi kaya napapansin ng kanilang mga miyembro na sila-sila rin ang nagkakasalungatan sa harap pa naman ng publiko? Kailan kaya matututo at magpapakumbaba ang mga SDA sa kanilang mga pagkakamali at kasalanan tulad ng pagsasabi ng hindi katotohanan na ikasiyam na utos pa naman sa 10 utos na ipinagmamalaki ng ilan na naperpekto na nila?

Conclusion:

Malinaw sa ating pag-aaral na walang salungatan ang Marcos 7:10 at Mateo 15:4. Ating balikan muli ang dalawang talatang ito:

“Sapagka't sinabi ni Moises, Igalang mo ang iyong ama at ang iyong ina; at, Ang manungayaw sa ama o sa ina, ay mamatay siyang walang pagsala:” (Mark 7:10, Tagalog AB)

“Sapagka't sinabi ng Dios, Igalang mo ang iyong ama at ang iyong ina: at, Ang manungayaw sa ama at sa ina, ay mamatay siyang walang pagsala.” (Matthew 15:4, Tagalog AB)

Kung ikaw na nagbabasa ay isang SDA, tiyak na maguguluhan ka dito. Sana hindi natin tularan ang isang SDA layman na aking nakausap kamakailan sa aking podcast na nagsabing sa kanyang palagay, nagkamali si Marcos sa pagsasabi na “sinabi ni Moises, Igalang mo ang iyong ama at ang iyong ina,” samantalang ayon sa Mateo 15:4, “sinabi ng Diyos, Igalang mo ang iyong ama at ang iyong ina.”

Napatunayan din natin na ang “Kautusan ni Moises” at ang “Kautusan ng Diyos” ay iisa lamang at hindi dalawang magkahiwalay na Kautusan. Tinawag din na kautusan ni Moises ang kautusan ng Diyos tulad ng 10 utos dahil siya ang naging tagapamagitan upang maipahayag ang kautusan ng Diyos sa mga Israelita sa Bundok Sinai. Kaya, ang 10 utos ay itinuturing ding kautusan ni Moises. Muli, Nawa’y hayaan ng mga SDA na sila ang mabago ng Salita ng Diyos at hindi ang Salita ng Diyos ang mabago ng mga SDA.

Footnote:

[1] Francis D. Nichol, Ed., The Seventh-Day Adventist Bible Commentary, (Review and Herald Publishing Association, 1980), 5:623.

[2] R. T. France, The Gospel of Mark: A Commentary on the Greek Text, New International Greek Testament Commentary, (Grand Rapids, MI; Carlisle: W.B. Eerdmans; Paternoster Press, 2002), 286.

[3] Francis D. Nichol, Ed., The Seventh-Day Adventist Bible Commentary, (Review and Herald Publishing Association, 1976), 2:216.