Naganap ang Paghuhukom noong A.D. 70
Nagkatotoo ba ang mga salita ni Hesus? Buweno, dapat lang itong matupad noong A.D. 70, dahil ginawa ni Jesus ang Kanyang deklarasyon noong A.D. 30. Sa kasaysayan, may nangyari ba? Oo, noong A.D. 70 ang Jerusalem ay nawasak. Sa loob ng 40 taon matapos ipahayag ni Jesus ang kanyang paghatol, sa ilalim ng pamumuno ni Heneral Titus, ay pinalibutan ng 20,000 sundalong Romano,ang lungsod at pinutol ang lahat ng panustos ng pagkain sa loob ng apat na buwan upang ang mga tao ay magutom. Pagkatapos ay pumasok ang mga sundalo sa lungsod at walang awang pinatay ang higit sa isang milyong mga Judio. Sinunog ng mga sundalo ang Templo at dinala ang 97,000 mga Judio bilang mga bihag.[1]
Sa oras na iyon ang populasyon ng mga Hudyo ay naubos. Sa kasaysayan, kakaunti lamang ang nalalaman tungkol sa buhay ng mga Hudyo sa sumunod na 60 taon. Noon lamang A.D. 130-135 na nagsimula silang muling magtipon nang may sapat na lakas upang subukan ang huling paghihimagsik laban sa Roma. Pagkatapos ng tatlong taon ng pakikipaglaban, nagawang durugin ng mga Romano ang paghihimagsik na iyon na pumatay sa 580,000 mga Hudyo, at ang Israel ay hindi na kinilala bilang isang bansa (hanggang 1948). Noong din panahong iyon, iniutos ng Romanong kumander na ang Templo sa Jerusalem ay ganap na gibain, na ang bawat bato ay tinangay at ang lupaing kinatatayuan ng Templo ay inararo. Ang Templo ay ganap na nawasak, gaya ng sinabi ni Jesus.[2]
Ang mga mananalaysay ay may maraming dokumento mula sa panahong iyon na nagbibigay sa atin ng impormasyon tungkol sa pagkawasak ng Templo at Jerusalem. Gayunpaman, karamihan sa ating impormasyon ay nagmula kay Josephus, isang Judiong istoryador (hindi Kristiyano) na nagtatrabaho sa pamahalaang Romano noong panahong iyon upang panoorin at itala kung ano ang aktuwal na nangyari. Tungkol sa digmaan at pagkawasak ng Jerusalem, sumulat si Josephus ng maraming bagay, kabilang ang sumusunod:
"Nang sila [ang mga sundalong Romano] ay pumunta sa mga bahay upang samsam sila, nasumpungan nila ang maraming mga bangkay ng buong pamilya . . . iyon ay sa mga namatay sa gutom; pagkatapos na makita ang mga tanawing ito ay lumabas sila nang walang kinuhang kahit ano. Ngunit kahit na mayroon silang pakikiramay para sa mga namatay sa ganoong paraan, hindi ganun ang pakikitungo nila para sa mga nabubuhay pa, hinahabol nila ang bawat isa na kanilang nakakasalubong, at hinarangan ang mismong mga daanan sa pamamagitan ng kanilang mga bangkay, at bumaha ng dugo sa buong lungsod, na ganun na lang karami anupa't kakayanin nitong patayin ang mga apoy sa mga nasusunog na bahay." (The Wars of the Jews, 1998, vi:viii:5)
Kapaki-pakinabang na basahin ang kabuuan ng mga isinulat ni Josephus tungkol sa pagbagsak ng Jerusalem. Ang nakapagtataka sa kanila ay kung gaano kalinaw—kung minsan word for word—natupad nila ang propesiya ni Jesus sa Mateo 23 at 24. Ang mga sinulat ni Josephus ay makikita sa karamihan ng mga Christian bookshop o library, at malayang ma-access sa maraming websites sa internet.
Ang Konteksto ng Mateo 24
Tatalakayin natin ang pagkawasak ng Jerusalem at ng Templo nang mas lubusan mamaya, ngunit dito mapapansin natin ang konteksto kung saan nagsimula ang Mateo 24. Alam natin na sa orihinal na mga manuskrito ng Griyego ng Bagong Tipan, ay walang mga pagtigil, kundi. tuloy-tuloy lang ang mga chapters. Karugtong ng Mateo 23 ang Mateo 24 nang walang pagkagambala. Ang Mateo 24:1 ay nagpapatuloy na nagsasabi:
“At lumabas si Jesus sa templo, at payaon sa kaniyang lakad; at nagsilapit sa kaniya ang kaniyang mga alagad upang sa kaniya'y ipamalas ang mga gusali ng templo. Datapuwa't siya'y sumagot at sa kanila'y sinabi, Hindi baga ninyo nangakikita ang lahat ng mga bagay na ito? katotohanang sinasabi ko sa inyo, Dito'y walang maiiwang isang bato sa ibabaw ng ibang bato, na hindi ibabagsak.” (Matthew 24:1-2, Tagalog AB)
Matapos ulitin na ang Templo ay ganap na mawawasak, si Jesus ay lumayo sa Templo, at ang Kanyang mga alagad ay sumunod sa Kanya.
Pagkatapos ay magsisimula ang susunod na talata na nagsasabi,
"At samantalang siya'y nakaupo sa bundok ng mga Olivo..." (Mateo 24:3, Tagalog AB)
Nasaan ba ang Bundok ng mga Olibo? Ito ay isang burol sa labas lamang ng Temple Mount sa Jerusalem. Habang nakaupo si Jesus kasama ng Kanyang mga alagad, nakatingin sila sa mismong Templo kung saan sila lumabas.[3]
Ilagay ang iyong sarili sa kalagayan ng mga alagad. Kung nakaupo ka roon kasama si Jesus, ano ang itatanong mo? Sa unahan ng isipan ng mga alagad ay ang paghatol na katatapos lamang itakda ni Jesus sa Jerusalem at sa Templo. Tinanong ng mga alagad:
"Sabihin mo sa amin, kailan mangyayari ang mga bagay na ito?" (Mateo 24:3, Tagalog AB)
Nagtatanong sila, "Kailan mawawasak ang Jerusalem at ang Templo?"
Gaya ng nabanggit natin kanina, ipinapalagay ng mga futurist na mangangaral na ang mga disipulo ay nagtatanong tungkol sa katapusan ng mundo. Gayunpaman, sa ikatlong tanong lamang nila itinanong kay Jesus ang tungkol sa wakas. Ang dahilan kung bakit sila nagtanong tungkol sa katapusan kasabay ng kanilang pagtatanong tungkol sa pagkawasak ng Templo ay dahil sa kanilang mga kaisipan bilang mga Hudyo, ang propesiya ni Jesus tungkol sa malaking sakuna na magaganap sa Templo para sa kanila ay katumbas na ng katapusan ng mundo. Nagulat sila sa katotohanang ang banal na Templo ng Diyos ay mawawasak. Paano magpapatuloy ang buhay kung wala ito? Posible kayang kasabay ito ng katapusan ng mundo? Kung hindi, kailan mangyayari iyon?
Susuriin natin ang mga sagot ng ating Panginoon sa pangalawa at pangatlong tanong, mamaya. Dito kailangan nating matanto na ang unang tanong ng mga alagad kay Hesus ay, “Kailan ba mawawasak ang mga bagay na ito—ang Jerusalem at ang Templo?"
Sa loob ng isang Henerasyon
Habang nagpapatuloy tayo sa pag-aaral ng mga sagot ng ating Panginoon, isaisip ang Kanyang takdang panahon. Sinabi ni Jesus na ang Jerusalem at ang Templo ay mawawasak sa loob ng isang henerasyon. Inulit niya ang panahong iyon sa Mateo 24:34, na nagsasabing:
“Katotohanang sinasabi ko sa inyo, Hindi lilipas ang lahing ito, hanggang sa mangaganap ang lahat ng mga bagay na ito.” (Matthew 24:34, Tagalog AB)
Matatanggap ba natin nang literal ang mga salitang ito ni Jesus? Oo!
Nakikita ng mga tagapagturo ng futurist view na ang lahat ng mga pangyayari na ipinropesiya ni Jesus sa Mateo 24 ay hindi mangyayari noong A.D. 70, kundi mga 2,000 taon na ang lumipas, sa ating hinaharap. Samakatuwid, hindi nila matatanggap ang takdang panahon ng henerasyong iyon na ipinahayag ni Jesus sa dalawang magkahiwalay na sipi (Mat. 23:36 at 24:34). Ipaliliwanag ng ilang tagapagturo ng futurist view ang kanilang posisyon sa pamamagitan ng pagbibigay ng panibagong kahulugan sa salitang “henerasyon” bilang “lahi,” at samakatuwid, masasabi nilang hindi lilipas ang lahi ng mga Judio bago ang katapusan ng mundo. Sinasabi ng naman ng iba na ang henerasyong tinutukoy ni Jesus ay ang henerasyong makakakita ang lahat ng mga kaganapan sa katapusan ng panahon na nakalista sa Mateo 24:4-33—ang henerasyong iyon ay hindi lilipas hanggang sa bumalik si Jesus.
Naniniwala kami na alam ni Jesus kung ano ang Kanyang tinutukoy. Ang lahat ng inihula sa pagitan ng Mateo 23:36 at Mateo 24:34 ay naganap nang eksakto tulad ng ipinahayag ni Jesus, sa panahon ng henerasyong nabubuhay nang ipahayag ni Jesus ang mga salitang iyon. Ito ang ipapaliwanag natin sa mga susunod na pahina.
Sinagot ni Jesus ang Unang Tanong
Ibinigay ni Jesus ang Kanyang sagot sa unang tanong sa Mateo 24:4-28. Hindi natin basta-basta pinili ang mga talatang ito bilang mga talata kung saan sinagot ni Jesus ang unang tanong ng mga disipulo. Sa pagpapatuloy natin, ipapakita namin sa iyo ang malinaw na mga pagtatapos na ibinigay sa loob ng konteksto ng Mateo 24. Gayundin, susuriin natin sa bandang huli ang Lucas 21 at Marcos 13, na nagtatala rin ng Olivet Discourse, ngunit walang pag-aalinlangan na ang unang tanong ay sinasagot sa mga talatang ito. Ngayon suriin natin, bawat talata, ang sagot ng ating Panginoon sa tanong tungkol sa kung kailan mawawasak ang Jerusalem at ang Templo.
Mateo 24:4, 5: Maraming Mag-aangking Cristo
“At sumagot si Jesus at sinabi sa kanila, Mangagingat kayo na huwag kayong mailigaw ninoman. Sapagka't marami ang magsisiparito sa aking pangalan, na mangagsasabi, Ako ang Cristo; at ililigaw ang marami.” (Matthew 24:4-5, Tagalog AB)
Ang mga Kristiyano na nakarinig lamang ng futurist na pananaw ay agad na inilalagay ang mga salitang ito ni Jesus sa hinaharap, ilang sandali bago ang katapusan ng mundo. Naghahanap sila ng ilang masamang pinuno o ilang mga pinuno upang simulan ang pag-aangkin na sila ang Kristo.
Iyon ang unang pagkakamali na kailangan nating itama. Sinasagot ni Jesus ang tanong tungkol sa kung kailan mawawasak ang Jerusalem at ang Templo. Nangyari ang mga bagay na iyon noong A.D. 70, sa loob ng 40 taon ng panahong ipinropesiya ito ni Jesus. Sinabi ni Jesus sa Kanyang mga disipulo na sa lalong madaling panahon maraming tao ang darating na nagsasabing sila ang Kristo. Para matupad ang mga salita ni Jesus, ang mga impostor na iyon ay kailangang dumating noong unang siglo.
Nangyari ba iyon sa kasaysayan? Oo. Pagkatapos mismo ng kamatayan ni Jesus, maraming pinuno ang bumangon na bumihag sa puso ng mga Judio. Maaring mahirap para sa atin na maunawaan iyan ngayon, ngunit kailangan nating isaisip ang kultura ng panahong iyon. Ang mga Judio ay desperadong naghahanap ng isang Mesiyas—isang taong magpapalaya sa kanila mula sa dominasyon ng Roma. Ang kanilang pag-asa at karamihan sa kanilang sistema ng relihiyon ay nakabatay sa darating na Mesiyas. Nang mamatay si Jesus, marami sa Kanyang mga tagasunod ang sumuko sa paniniwalang Siya ang Mesiyas. Mabilis na bumangon ang iba pang mga pinuno, na nakakuha ng maraming tagasunod.
Mateo 24:6, 7: Mga Digmaan at Alingawngaw ng Digmaan
“At mangakakarinig kayo ng mga digmaan at mga alingawngaw ng mga digmaan; ingatan ninyo na huwag kayong magulumihanan: sapagka't kinakailangang ito'y mangyari datapuwa't hindi pa ang wakas. Sapagka't magsisitindig ang bansa laban sa bansa, at ang kaharian laban sa kaharian; at magkakagutom at lilindol sa iba't ibang dako.” (Matthew 24:6-7, Tagalog AB)
Humigit-kumulang 2,000 taon na ang nakalilipas nang si Jesus ay nakaupo sa Bundok ng mga Olibo, Siya ay nagpropesiya ng mga darating na digmaan. Kapansin-pansin, walang mga palatandaan ng “mga digmaan at alingawngaw ng mga digmaan” nang ihula ito ni Jesus. Ang kapangyarihan ng Roma ay tila matatag, malakas, hindi malabanan, at permanente. Ayon sa kasaysayan, ang panahon ito ay tinukoy bilang Pax Romana, iyon ay, "Kapayapaan ng Roma." Mangyari pa, maging ang mga kaaway ng Roma ay nagsasabi nang napakaganda tungkol sa panahong iyon, ngunit ang Roma ay matatag sa rehiyong iyon ng mundo. Noong panahong iyon, si Jesus ay nagpropesiya ng paparating na mga digmaan.
Natupad ba ang hula ni Jesus sa henerasyong iyon? Sa katunayan, nagsimulang sumiklab ang mga digmaan sa buong imperyo. Ang mga Judio ay nabuhay sa patuloy na takot, kung saan 50,000 Judio ang pinatay sa Seleucia at 20,000 sa Caesaria. Pagkatapos noong A.D. 66, 50,000 Hudyo ang napatay sa Alexandria. Sa loob ng 18 buwan, apat na emperador sa Roma ang marahas na pinaslang. Sumiklab ang digmaang sibil sa lungsod ng Roma. Ito ay isang panahon ng malaking kaguluhan, at mayroong patuloy na alingawngaw ng mga bagong paghihimagsik.[4]
Mateo 24:7: Taggutom
"sa iba't ibang lugar ay magkakaroon ng taggutom."
Naganap ba ang taggutom sa panahon ng henerasyon ng mga disipulo? Sa Mga Gawa 11 ay nagsasabi sa atin tungkol sa "malaking taggutom."
“At nagtindig ang isa sa kanila na nagngangalang Agabo, at ipinaalam sa pamamagitan ng Espiritu na magkakagutom ng malaki sa buong sanglibutan: na nangyari nang mga kaarawan ni Claudio.” (Acts 11:28, Tagalog AB)
Ang taggutom na iyon ay napakatindi sa rehiyon ng Juda na mababasa natin ang dalawang bahagi sa Bagong Tipan kung saan ang mga Kristiyano ay kumuha ng mga handog upang mangolekta ng pera para sa mga mananampalataya na nagdurusa doon (Mga Gawa 11:29-30; 1 Cor. 16:1-3).
Isinulat ng mananalaysay na si Josephus ang tungkol sa pagkawasak ng panahong iyon:
“Ngunit ang taggutom ay napakahirap para sa lahat ng iba pang mga pagnanasa, at ito ay nakakasira sa wala kung hindi sa kahinhinan . . . kung kaya't ang mga bata ay bumunot ng mga sinubo na kinakain ng kanilang mga ama mula sa kanilang mga bibig, at kung ano ang higit pang kaawa-awa, gayon din ang ginawa ng mga ina sa kanilang mga sanggol; at nang ang mga pinakamamahal ay namamatay sa ilalim ng kanilang mga kamay, hindi sila nahihiyang kunin mula sa kanila ang pinakahuling patak na maaaring mag-ingat sa kanilang mga buhay. . . ngunit ang mga manggugulo sa lahat ng dako ay dumating sa kanila kaagad, at inagaw mula sa kanila kung ano ang kanilang nakuha mula sa iba; sapagkat kapag nakakita sila ng anumang bahay na nakasara, ito ay isang hudyat sa kanila na ang mga tao sa loob ay nakakuha ng pagkain; kung saan sinira nila ang mga pinto, at tumakbo papasok at kinuha ang mga piraso ng kanilang kinakain, halos lumabas sa kanilang mga lalamunan, at ito ay sapilitan; ang mga matatandang lalaki, na humawak ng kanilang pagkain, ay binugbog; at kung itinago ng mga babae kung ano ang mayroon sila sa loob ng kanilang mga kamay, ang kanilang buhok ay napupunit dahil sa paggawa nito; ni walang anumang pakikiramay na ipinakita sa matanda man o sa mga sanggol, ngunit itinaas nila ang mga anak na bata mula sa lupa habang sila ay nakabitin sa mga subo na kanilang nakuha, at pinagpag sila sa sahig." (The Wars of the Jews, 1998) , v:x:3)”
Dahil alam ni Jesus ang taggutom na ito at ang kasunod na pagkawasak ng Jerusalem, sinabi ni Jesus sa mga babae ng Jerusalem:
“Datapuwa't paglingon sa kanila ni Jesus ay sinabi, Mga anak na babae ng Jerusalem, huwag ninyo akong tangisan, kundi tangisan ninyo ang inyong sarili, at ang inyong mga anak. Sapagka't narito, darating ang mga araw, na kanilang sasabihin, Mapapalad ang mga baog, at ang mga tiyang kailan ma'y hindi nangagdalang-tao, at ang mga dibdib na kailan man ay hindi nangagpapasuso.” (Luke 23:28-29, Tagalog AB)
Mateo 24:7: Mga Lindol
“sa iba't ibang lugar magkakaroon ng . . . mga lindol.”
Hindi lamang lumindol ang lupa nang mamatay si Jesus sa krus (Mat. 27:51-52) at muli nang Siya ay bumangon mula sa mga patay (Mat. 28:2), ngunit sinasabi sa atin ng kasaysayan na ilang taon bago ang pagwasak.ng Jerusalem noong A.D. 70 ay isang panahon ng hindi pangkaraniwang matataas na aktibidad ng pagyanig ng lupa. Ang pinakatanyag na lindol ay ang pagkawasak ng Pompeii noong A.D. 63. Sinasabi rin sa atin ng mga manunulat noong panahong iyon ang tungkol sa mga lindol sa Colossae, Smyrna, Miletus, Chios, Samos, Laodicea, Heirapolis, Campania, Crete, Roma, at Judea.[5]
Mateo 24:9: Pasimula ng Kahirapan
“Datapuwa't ang lahat ng mga bagay na ito ay siyang pasimula ng kahirapan.”
Karaniwan na ngayon para sa mga taong sinanay sa futurist na pananaw na tumingin sa kasalukuyang mga natural na kalamidad at sinasabi nila na ang mga ito ay ang mga palatandaan ng nalalapit na pagbabalik ni Jesus, ngunit hindi iyon ang sinabi ni Jesus. Napakalinaw ng sinabi Niya na ang mga palatandaang ito ay mangyayari sa loob ng henerasyong iyon noon; bukod pa rito, hindi sila magiging mga tanda ng katapusan ng mundo kundi “pasimula lamang ng mga kahirapan.” Ang mga kahirapan na ito ay mauuna muna bago ang pagkawasak ng Jerusalem at ng Templo.
Mateo 24:9: Pag-uusig
“Kung magkagayo'y ibibigay kayo sa kapighatian, at kayo'y papatayin: at kayo'y kapopootan ng lahat ng mga bansa dahil sa aking pangalan.” (Matthew 24:9, Tagalog AB)
Ang unang pag-uusig ay udyok ng mga Judiong pinuno ng relihiyon. Si Saul ay kabilang sa mga pinunong namamahala sa mga lalaking pumapatay sa mga Kristiyano. Inilalarawan ng aklat ng Mga Gawa ang pag-uusig na iyon, na nagsasabi:
“At si Saulo ay sumangayon sa kaniyang pagkamatay. At nang araw na yao'y nangyari ang isang malaking paguusig laban sa iglesia na nasa Jerusalem; at silang lahat ay nagsipangalat sa lahat ng mga dako ng Judea at Samaria, maliban na sa mga apostol.” (Acts 8:1, Tagalog AB)
Ang “malaking pag-uusig” na iyon ay patuloy na lumaganap, at hindi nagtagal ay nasangkot ang mga opisyal ng pamahalaan gaya ni Haring Herodes (Gawa 12:1).
Ang pag-uusig ay lalo pang naging matindi noong A.D. 64. Iyon ang taon kung kailan nasunog ang higit sa one-third ng lungsod ng Roma. Ang kahalagahan ng pangyayaring iyon ay mahirap maunawaan ng mga modernong tao. Kung ihahambing natin ito sa kamakailang pagkasira ng Twin Towers sa New York City, masasabi natin na ang sunog sa Roma ay higit na nakapipinsala.
Ang Roma ay itinuturing na sentro ng sibilisadong mundo, at higit sa one-third ng lungsod ang nawasak. Si Nero, na emperador noong panahong iyon, ay sinisi ang mga Kristiyano sa kakila-kilabot na apoy na iyon, at pagkatapos ay sinimulan niya ang tinatawag ng mga Church historians na “Ang Dakilang Pag-uusig.” Isinulat ng mananalaysay na si Tacitus (c. A.D. 55-120), kung paano pinahirapan ang libu-libong mga Kristiyano, tinakpan sila ng mga balat ng hayop at pagkatapos ay sinakmal ng mga aso hanggang sa mamatay, o ipinako sa krus, o tinabunan ng alkitran at pagkatapos ay sinindihan sa apoy para magpailaw sa mga hardin ni Nero habang siya ay nag-aaliw ng mga panauhin sa gabi.[6]
Mateo 24:10-13: Apostasiya at Mga Huwad na Propeta
“At kung magkagayo'y maraming mangatitisod, at mangagkakanuluhan ang isa't isa, at mangagkakapootan ang isa't isa. At magsisibangon ang maraming bulaang propeta, at kanilang ililigaw ang marami. At dahil sa pagsagana ng katampalasanan, ang pagibig ng marami ay lalamig. Datapuwa't ang magtitiis hanggang sa wakas ay siyang maliligtas.” (Matthew 24:10-13, Tagalog AB)
Di-nagtagal pagkatapos ng kamatayan ng ating Panginoon, nagsimulang lumitaw sa eksena ang mga huwad na propeta. Ilang beses binalaan ni Pablo ang kanyang mga tagasunod na mag-ingat sa mga huwad na propeta. Ipinaliwanag ni Juan na sa kanyang kapanahunan “maraming nagsilitaw na mga bulaang propeta sa sanglibutan” (1 Juan 4:1). Sa katulad na paraan, nagbabala si Pedro, “Nguni't may nagsilitaw din naman sa bayan na mga bulaang propeta, na gaya naman sa inyo'y magkakaroon ng mga bulaang guro, na mangagpapasok sa lihim ng mga makakapahamak na mga hiduwang pananampalataya” (2 Pedro 2:1).
Ang unang pangunahing grupo ay ang mga Judaizer, na nagturo na ang mga Hentil ay kailangang maging mga proselita ng Hudyo at sumunod sa Kautusan ni Moises at magkaroon ng pananampalataya kay Kristo.
Pagkatapos ay dumating ang mga Gnostics. Sila ay bumangon sa sandaling dinala ng mga Kristiyano ang ebanghelyo sa mga taong may pag-iisip na Griyego, ngunit noong taong A.D. 150, humigit-kumulang one-third ng lahat ng mga Kristiyano ay nasangkot sa Gnosticism. Upang maunawaan ang impluwensya ng maling pananampalatayang ito, isipin kung ano ang mangyayari ngayon kung ang one-third ng lahat ng mga Kristiyano sa iyong sariling komunidad ay nadala ng maling aral. Iyan mismo ang nangyari noong mga unang araw na ang Simbahan ay nagsusumikap na mabuhay.
Dahil ang pag-unawa natin sa Gnosticism ay susi sa pag-unawa sa mga problema ng una at ikalawang-siglo na Simbahan, tatalakayin natin ito nang mas malalim sa seksyon 6.
END OF PART 2
Support this Ministry
Gcash#: 09695143944
OR
Si Pastor Ronald Obidos ang Founder/Chairman ng Former Adventist Fellowship Philippines at President ng Evangelism Department at ordained Pastor ng Complete in Jesus church.
Footnote:
Source: Eberle, Harold R., and Martin Trench. Victorious Eschatology: A Partial Preterist View. Worldcast Ministries & Publishing, 2020. Isinalin sa Tagalog ni Pastor Ronald Obidos
[1] Flavius Josephus, Josephus: The Complete Works. Translated by William Whiston (Nashville, TN: Thomas Nelson Publishers, 1998), The Wars of the Jews, vi:ix:3.
[2] Ang Western Wall ngayon (tinatawag ding Wailing Wall) sa Jerusalem ay hindi kailanman bahagi ng Templo na umiral noong panahon ni Jesus. Ito ay bahagi ng parapet na itinayo ni Haring Herodes sa paligid ng Templo.
[3] Ito ay kinumpirma sa Marcos 13, kung saan nakatala din ang Olivet Discourse, ngunit partikular na sinabi sa atin sa verse 3 na si Jesus at ang mga disipulo ay nakaharap sa Templo nang itanong nila ang kanilang unang tanong.
[4] Flavius Josephus, The Wars of the Jews, 1998, ii:xviii.
[5] J. Marcellus Kik, An Eschatology of Victory, (Phillipsburg, New Jersey: Presbyterian and Reformed Publishing Co., 1971), p. 93; David B. Currie, Rapture, (Manchester, NH: Sophis Institute Press, 2003), p. 159.
[6] Cornelius Tacitus, The Annals of Imperial Rome (New York: Penguin Books, 1989), XV, p. 44.
No comments:
Post a Comment